ماه صفر: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{صفر}} <keywords content='کلید واژه: ماه صفر، علت نامگذاری ماه صفر، وقایع ماه صفر، اعمال ...' ایجاد کرد)
 
(۸ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{صفر}}
 
{{صفر}}
 +
ماه صفر دومین ماه قمری پس از [[ماه محرم|محرم]] است. در دوران [[جاهلیت]] آن را ناجز می‌‌نامیدند.
  
 +
در نامگذاری این ماه، دو وجه ذکر کرده اند:
  
 +
#از «صُفْرَة (زردی)» گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاییز و زردی برگ درختان بوده است.
 +
#از «صِفْر (خالی)» گرفته شده؛ زیرا مردم پس از پایان [[ماههای حرام]]، رهسپار جنگ می‌ شدند و شهرها خالی می‌ شد.
  
 +
==وقایع ماه صفر==
  
==ماه صفر==
+
'''<I>وقایع روز اول ماه صفر:</I>'''
  
ماه صفر دومین ماه قمری پس از [[محرم]] است. در دوران جاهلیت آن را ناجز می‌‌نامیدند. صفر از ریشه «صفر» به معنی تهی و خالی است. دلیل نامگذاری آن این است که چون این ماه پس از ماه محرم است و مردم دوران جاهلیت در ماه محرم - به دلیل این که از [[ماههای حرام]] بود - از جنگ دست می‌‌کشیدند، با فرارسیدن ماه صفر به جنگ روی می‌‌آوردند و خانه‌‌ها خالی می‌‌ماند؛ از این رو به آن صفر گفته‌‌اند.
+
شهادت [[زید بن علی بن حسین|زید بن علی بن حسین]] در سال ۱۲۱ (هـ.ق).
  
حوادث تاریخی فراوانی در ماه صفر رخ داده است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌‌شود: آغاز [[جنگ صفین]] در سال 37 قمری، آوردن سر مبارک [[امام حسین]] علیه‌السلام به [[دمشق]]، [[اربعین امام حسین]] علیه‌السلام، ولادت [[امام باقر]] علیه‌السلام در سال 57 قمری، ولادت [[امام کاظم]] علیه‌السلام در سال 128 قمری، شهادت زید بن علی بن الحسین علیه‌السلام در سال 121 قمری، شهادت [[عمار یاسر]] و [[خزیمه بن ثابت]] ذوالشهادتین در جنگ صفین در سال 37 قمری، رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در سال 11 قمری، شهادت [[امام حسن]]‌مجتبی علیه‌السلام در سال 50 قمری، شهادت [[امام رضا]] علیه‌السلام در سال 203 قمری و...
+
'''<I>وقایع روز سوم ماه صفر:</I>'''
  
'''اعمال عبادي ماه صفر'''
+
ولادت [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]] علیه‌السلام در سال ۵۷ (ه.ق).
  
در نامگذاري اين ماه، دو وجه ذكر كرده اند:
+
'''<I>وقایع روز هفتم ماه صفر:</I>'''
  
# از «صُفْرَة (زردي)» گرفته شده؛ زيرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاييز و زردي برگ درختان بوده است.
+
ولادت [[امام کاظم|امام موسی‌کاظم]] علیه‌السلام در سال ۱۲۸ (هـ.ق).
# از «صِفْر (خالي)» گرفته شده؛ زيرا مردم پس از پايان ماه‌‌ هاي حرام، رهسپار جنگ مي‌ شدند و شهرها خالي مي‌ شد.
 
  
اين ماه، معروف به شومي و بدشگوني است. از پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله درباره ماه صفر، چنين نقل شده است: هر كس خبر تمام شدن اين ماه را به من دهد، بشارت [[بهشت]] را به او مي‌ دهم. لذا در اين ماه به دادن [[صدقه]] اهتمام بيشتري شود و براي ايمني از بلاها، دعاي زير هر روز ده مرتبه خوانده شود:
+
'''<I>وقایع روز بیستم ماه صفر:</I>'''
  
'''<I>يا شَديدَ الْقُوي  وَ يا شَديدَ الْمِحالِ يا عَزيزُ يا عَزيزُ يا عَزيزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِكَ جَميعُ خَلْقِكَ فَاكْفِني  شَرَّ خَلْقِكَ يا مُحْسِنُ يا مُجْمِلُ يا مُنْعِمُ يا مُفْضِلُ يا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَكَ اِنّي  كُنْتُ مِنَ الظَّالِمينَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّيْناهُ مِنَ الْغَمِّ وَكَذلِكَ نُنْجِي الْمُؤْمِنينَ وَ صَلَّي اللَّهُ عَلي  مُحَمَّدٍ وَ الِهِ  الطَّيِّبينَ الطَّاهِرينَ!</I>'''
+
*[[اربعین حسینی|اربعین حسینی]].
  
اي سخت نيرو و اي سختگير! اي عزيز، اي عزيز، اي عزيز! خوارند از بزرگي‌ ات همه خلقت. پس كفايت كن از من شر خلق خودت را، اي احسان‌بخش! اي نيكوكار! اي نعمت‌بخش! اي عطا دِه! اي كه معبودي جز تو نيست! منزهي تو! به راستي من از ظالمانم. اجابت كرديم برايش و نجاتش داديم از غم و همچنين نجات دهيم مؤمنان را، و رحمت كند خدا بر محمد و آل پاك و پاكيزه ‌اش!
+
*بازگشت اسیران حادثه [[کربلا|کربلا]] به [[کوفه|کوفه]].
  
'''<I>وقايع روز اول ماه صفر:</I>'''
+
'''<I>وقایع روز بیست و هشتم ماه :</I>'''
  
شهادت زيد بن علي بن حسين در سال 121 (هـ.ق)
+
*[[رحلت پيامبر اسلام|رحلت پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله در سال ۱۱ (هـ.ق).
  
'''<I>وقايع روز سوم ماه صفر:</I>'''
+
*شهادت [[امام حسن علیه السلام|امام حسن‌مجتبی]] علیه‌السلام در سال ۵۰ (هـ.ق).
  
ولادت امام باقر علیه‌السلام در سال 57 (ه.ق)
+
'''<I>وقایع روز سی‌ ام ماه </I>'''
  
'''<I>اعمال روز سوم ماه صفر:</I>'''
+
شهادت حضرت [[امام رضا]] علیه‌السلام در سال ۲۰۳ (هـ.ق) اتفاق افتاد. البته تاریخ شهادتش را آخر ماه صفر نقل کرده‌ اند ولی معلوم نشد در سال شهادت، این ماه بیست و نه روز بود یا سی روز.
 +
==اعمال عبادی ماه صفر==
  
* 1. نمازگزاردن: دو ركعت نماز كه در ركعت اول، [[سوره حمد]] و [[سوره فتح]] و در ركعت دوم [[سوره حمد]] و [[سوره اخلاص]] خوانده شود.
+
این ماه، معروف به شومی و بدشگونی است. از [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله درباره ماه صفر، چنین نقل شده است: هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت [[بهشت]] را به او می‌ دهم. لذا در این ماه به دادن [[صدقه]] اهتمام بیشتری شود و برای ایمنی از بلاها، دعای زیر هر روز ده مرتبه خوانده شود:
  
پس از نماز:
+
'''<I>یا شَدیدَ الْقُوی  وَ یا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِک جَمیعُ خَلْقِک فَاکفِنی  شَرَّ خَلْقِک یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَک اِنّی  کنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکذلِک نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی  مُحَمَّدٍ وَ الِهِ  الطَّیبینَ الطَّاهِرینَ!</I>'''
  
* الف) صد مرتبه [[صلوات]].
+
ای سخت نیرو و ای سختگیر! ای عزیز، ای عزیز، ای عزیز! خوارند از بزرگی‌ ات همه خلقت. پس کفایت کن از من شر خلق خودت را، ای احسان‌بخش! ای نیکوکار! ای نعمت‌بخش! ای عطا دِه! ای که معبودی جز تو نیست! منزهی تو! به راستی من از ظالمانم. اجابت کردیم برایش و نجاتش دادیم از غم و همچنین نجات دهیم مؤمنان را، و رحمت کند خدا بر محمد و آل پاک و پاکیزه ‌اش!
  
* ب) صد مرتبه «اَللَّهُمَّ الْعَنْ الَ اَبي ‌سُفْيانَ».
+
'''<I>اعمال روز سوم ماه صفر:</I>'''
  
* ج) صد مرتبه استغفار گفته شود و از خداوند متعال، طلب حاجت شود.
+
*۱. نمازگزاردن: دو رکعت [[نماز]] که در رکعت اول، [[سوره حمد]] و [[سوره فتح]] و در رکعت دوم سوره حمد و [[سوره اخلاص]] خوانده شود.
  
'''<I>وقايع روز هفتم ماه صفر:</I>'''
+
پس از نماز:
 
 
ولادت [[امام کاظم|امام موسي‌كاظم]] علیه‌السلام در سال 128 (هـ.ق)
 
 
 
'''<I>وقايع روز بيستم ماه صفر:</I>'''
 
 
 
* اربعين حسيني.
 
 
 
* بازگشت اسيران حادثه كربلا به كوفه.
 
 
 
'''<I>اعمال روز بيست و هفتم صفر:</I>'''
 
 
 
# خواندن [[زيارت امام حسين]] علیه‌السلام.
 
# خواندن [[زيارت اربعين]]. در روايتي از [[امام حسن عسکری]] علیه‌السلام، خواندن زيارت اربعين از نشانه‌ هاي مؤمن برشمرده شده است.
 
 
 
'''<I>وقايع روز بيست و هشتم ماه :</I>'''
 
 
 
* رحلت پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله در سال 11 (هـ.ق)
 
 
 
* شهادت [[امام حسن]]‌مجتبي علیه‌السلام در سال 50 (هـ.ق)
 
 
 
'''<I>اعمال روز بيست و هشتم صفر:</I>'''
 
 
 
* عزاداري و سوگواري كردن.
 
 
 
'''<I>وقايع روز سي‌ ام ماه </I>'''
 
 
 
شهادت حضرت [[امام رضا]] علیه‌السلام در سال 203 (هـ.ق) اتفاق افتاد. البته تاريخ شهادتش را آخر ماه صفر نقل كرده‌ اند ولي معلوم نشد در سال شهادت، اين ماه بيست و نه روز بود يا سي روز.
 
 
 
==منابع==
 
 
 
(1). [[المراقبات]]، جواد الملكي التبريزي، چاپخانه حيدري، قم، 1381 ق، ص 18.
 
 
 
(2). مفاتيح الجنان ، شيخ عباس قمي، افتخاري، تهران، 1375 ش، ص 293.
 
 
 
(3). آشنايي با زندگي امام باقر علیه‌السلام ولادت امام محمدباقر علیه‌السلام، در اول ماه [[رجب]]، يا سوم ماه صفر سال 57 هجري در [[مدينه]] بوده است. ايشان در روز دوشنبه هفتم [[ذی الحجه]] سال 114 هجري در مدينه وفات نمود. بارگاه نوراني آن حضرت، [[قبرستان بقيع]] و مدت عمر ايشان، 57 سال است. پدر بزرگوارش، [[امام سجاد]] علیه‌السلام و مادرش، فاطمه دختر امام حسين علیه‌السلام بود. آن حضرت، «ابن الخيرتين» و «عَلَويٌّ بين علويين» بود. فرزندان آن حضرت عبارت اند از: 1. جعفر [[امام صادق]] علیه‌السلام، 2. عبداللَّه، 3. ابراهيم، 4. عبيداللَّه، 5. علي، 6. زينب. 7. ام ‌سلمه. دوره امامت آن حضرت و فرزند بزرگوارش امام صادق علیه‌السلام، مقارن با تبليغات سري بني‌عباس و درگيري آنان با حاكمان بني‌ اميه بود. بدين جهت، فرصتي مناسب براي اين دو امام در نشر دين و تعليم و تربيت به وجود آمد. امامت آن حضرت، نُه يا ده سال به طول انجاميد. زمامداران غاصب در دوره ايشان عبارت اند از: 1. وليد بن عبدالملك، 2. سليمان بن عبدالملك، 3. عمر بن عبدالعزيز، 4. يزيد بن عبدالملك، 5. هشام بن عبدالملك. از سخنان آن حضرت است: عالِمٌ يُنْفَعُ بِعِلْمِهِ اَفْضَلُ مِنْ سَبْعينَ اَلْفِ عابِدٍ؛ دانشمندي كه از دانش او سود برده شود، از هفتاد هزار عبادت كننده بدون علم  برتر است.
 
 
 
(4). [[بحارالأنوار]]، محمدباقر المجلسي (م 1111 ق)، المكتبة الاسلامية، ج 98، ص 348.
 
  
(5). همان.
+
*الف) صد مرتبه [[صلوات]].
  
(6). همان؛ [[مفاتيح الجنان]]، ص 467.
+
) صد مرتبه «اَللَّهُمَّ الْعَنْ آلَ اَبی ‌سُفْیانَ».
  
(7). همان.
+
) صد مرتبه [[استغفار]] گفته شود و از [[الله|خداوند]] متعال، طلب حاجت شود.
  
(8). حضرت [[امام رضا]] علیه‌السلام، در روز 11 [[ذی الحجه]] سال 148 هجري در مدينه به دنيا آمد و در آخر صفر سال 203 هجري در طوس در 55 سالگي به شهادت رسيد. بارگاه ملكوتي آن حضرت در مشهد مقدس است. پدر بزرگوارش حضرت موسي بن جعفر علیه‌السلام و مادرش ام‌ البنين (نجمه) نام داشت. [[شيخ مفيد]] و [[طبرسي]] گفته اند: [[امام رضا]] علیه‌السلام يك فرزند داشت و نام او محمد بن علي  جواد علیه‌السلام بود. [[امامت]] آن حضرت، بيست سال بود. ده سالِ آن در خلافت [[هارون الرشيد]]، پنج سال در حكومت امين و پنج سال ديگر در حكومت مأمون واقع شد. وقتي مأمون روي كار آمد از حضرت دعوت كرد تا به مَرْو بيايد و بر اين دعوت، اصرار ورزيد تا اين كه در سال 200 (هـ.ق) حضرت مدينه را به مقصد مَرْو ترك كرد. حوادث مهم اين سه سال عبارتند از:
+
'''<I>اعمال روز بیستم صفر:</I>'''
  
# عبور حضرت از نيشابور و خواندن حديث «[[سلسلة الذهب]]» در جمع مردم آن شهر.
+
#خواندن [[زیارت اربعین]]. در روایتی از [[امام حسن عسکری]] علیه‌السلام، خواندن زیارت اربعین از نشانه‌ های [[ایمان|مؤمن]] برشمرده شده است.
# قبولي مشروط ولايت‌عهدي مأمون در سال 201 (هـ.ق)
 
# مناظرات علمي حضرت با علماي ملل و اديان.
 
# رفتن حضرت براي اداي [[نماز عيد فطر]] و برگرداندن ايشان به دستور مأمون.
 
  
كلمات گهربار ايشان، در مجموعه‌ هاي مستقل گردآوري شده و موجود است از جمله:
+
'''<I>اعمال روز بیست و هشتم صفر:</I>'''
  
# [[عيون أخبار الرضا]] علیه‌السلام، [[شيخ صدوق]].
+
*عزاداری و سوگواری کردن.
# [[مسند الامام الرضا]] علیه‌السلام (2 ج)، عزيزاللَّه عطاردي.
 
# موسوعة كلمات الامام الرضا علیه‌السلام، پژوهشكده [[باقرالعلوم]] علیه‌السلام.
 
  
 
==منابع برای مطالعه بیشتر==
 
==منابع برای مطالعه بیشتر==
سطر ۱۰۶: سطر ۶۹:
  
 
[[رده:ماه های قمری]]
 
[[رده:ماه های قمری]]
 +
[[رده:ماه صفر]]

نسخهٔ ‏۱۴ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۰۶:۲۵

صفر ۱۴۴۵ در تقویم ایران
شنبه ۳۰ ۲ ۹ ۱۶ ۲۳
یک‌شنبه ۳ ۱۰ ۱۷ ۲۴
دوشنبه ۴ ۱۱ ۱۸ ۲۵
سه‌شنبه ۵ ۱۲ ۱۹ ۲۶
چهارشنبه ۶ ۱۳ ۲۰ ۲۷
پنج‌شنبه ۷ ۱۴ ۲۱ ۲۸
جمعه ۱ ۸ ۱۵ ۲۲ ۲۹
دانشنامه تقویم


ماه صفر دومین ماه قمری پس از محرم است. در دوران جاهلیت آن را ناجز می‌‌نامیدند.

در نامگذاری این ماه، دو وجه ذکر کرده اند:

  1. از «صُفْرَة (زردی)» گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاییز و زردی برگ درختان بوده است.
  2. از «صِفْر (خالی)» گرفته شده؛ زیرا مردم پس از پایان ماههای حرام، رهسپار جنگ می‌ شدند و شهرها خالی می‌ شد.

وقایع ماه صفر

وقایع روز اول ماه صفر:

شهادت زید بن علی بن حسین در سال ۱۲۱ (هـ.ق).

وقایع روز سوم ماه صفر:

ولادت امام باقر علیه‌السلام در سال ۵۷ (ه.ق).

وقایع روز هفتم ماه صفر:

ولادت امام موسی‌کاظم علیه‌السلام در سال ۱۲۸ (هـ.ق).

وقایع روز بیستم ماه صفر:

وقایع روز بیست و هشتم ماه :

وقایع روز سی‌ ام ماه

شهادت حضرت امام رضا علیه‌السلام در سال ۲۰۳ (هـ.ق) اتفاق افتاد. البته تاریخ شهادتش را آخر ماه صفر نقل کرده‌ اند ولی معلوم نشد در سال شهادت، این ماه بیست و نه روز بود یا سی روز.

اعمال عبادی ماه صفر

این ماه، معروف به شومی و بدشگونی است. از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره ماه صفر، چنین نقل شده است: هر کس خبر تمام شدن این ماه را به من دهد، بشارت بهشت را به او می‌ دهم. لذا در این ماه به دادن صدقه اهتمام بیشتری شود و برای ایمنی از بلاها، دعای زیر هر روز ده مرتبه خوانده شود:

یا شَدیدَ الْقُوی وَ یا شَدیدَ الْمِحالِ یا عَزیزُ یا عَزیزُ یا عَزیزُ ذَلَّتْ بِعَظَمَتِک جَمیعُ خَلْقِک فَاکفِنی شَرَّ خَلْقِک یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ سُبْحانَک اِنّی کنْتُ مِنَ الظَّالِمینَ فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَنَجَّیناهُ مِنَ الْغَمِّ وَکذلِک نُنْجِی الْمُؤْمِنینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِهِ الطَّیبینَ الطَّاهِرینَ!

ای سخت نیرو و ای سختگیر! ای عزیز، ای عزیز، ای عزیز! خوارند از بزرگی‌ ات همه خلقت. پس کفایت کن از من شر خلق خودت را، ای احسان‌بخش! ای نیکوکار! ای نعمت‌بخش! ای عطا دِه! ای که معبودی جز تو نیست! منزهی تو! به راستی من از ظالمانم. اجابت کردیم برایش و نجاتش دادیم از غم و همچنین نجات دهیم مؤمنان را، و رحمت کند خدا بر محمد و آل پاک و پاکیزه ‌اش!

اعمال روز سوم ماه صفر:

پس از نماز:

  • ب) صد مرتبه «اَللَّهُمَّ الْعَنْ آلَ اَبی ‌سُفْیانَ».

اعمال روز بیستم صفر:

  1. خواندن زیارت اربعین. در روایتی از امام حسن عسکری علیه‌السلام، خواندن زیارت اربعین از نشانه‌ های مؤمن برشمرده شده است.

اعمال روز بیست و هشتم صفر:

  • عزاداری و سوگواری کردن.

منابع برای مطالعه بیشتر

وقایع الایام شیخ عباس قمی، ماه صفر.