فريضه
هر آنچه كه خداوند بر بندگان واجب كرده باشد، از نماز و حج و زكاة و جز آن
و جمع آن فرائض است.
فریضه در قرآن
انما الصدقات للفقراء والمساكين... فريضة من الله....[۱]
فریضه در روایات
رسول الله (ص): «ما بين المسلم و بين ان يكفر الاّ ترك الصلاة الفريضة متعمدا او يتهاون بها فلا يصليها...». [۲]
رسول اكرم (ص) فرمود: «طلب العلم فريضة على كل مسلم و مسلمة». امام صادق (ع) فرمود: «طلب العلم فريضة فى كل حال». [۳]
فریضه و ارث
فریضه به معنای سهم معين و اندازه مقرر از هر چيز، مانند سهم ارث هر وارث يا سهم مقرر ماهيانه سرباز است.
پس ميان فريضه و ارث عموم من وجه است، كه سهم مفروض در قرآن جهت بازماندگان ميت ارث است و فريضه، وارث غير معين مانند ارث پسر ارث است، و سهم سرباز و نحو آن فريضه است.
و تعبير بعضى فقهاء از عنوان مبحث ارث به فرائض از باب تغليب و تجوز بوده يا خواسته اند متابعت از حديث نبوى كنند كه فرمود: «تعلّموا الفرائض وعلّموها الناس فانى امرؤ مقبوض وان العلم سيقبض وتظهر الفتن حتى يختلف اثنان فى الفريضة فلا يجدان من يفصل بينهما» مسائل ارث را ياد بگيريد و آن را به مردم بياموزيد زيرا من از ميان شما رخت بربندم و علم هم به زودى از ميان برود و فتنه ها بروز كند و كار به جائى رسد كه چون دو نفر در امر ارث با يكديگر اختلاف كنند كسى را نيابند كه بين آنها حل و فصل كند.
منبع
- سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ معارف و معاریف.
