مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

عبدالله جوادی آملی

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیت الله عبدالله جوادی آملی (1312ش-)، فیلسوف، مفسر قرآن، و استاد مشهور تفسیر قرآن در حوزه علمیه قم است. او از شاگردان دروس فلسفه و تفسیر علامه طباطبائی است و تفسیر تسنیم و تفسیر موضوعی‌ قرآن‌ کریم‌ و کتاب رحیق مختوم (شرح حکمت متعالیه) از آثار اوست و آثار متعددی نیز در مورد اهل بیت علیهم السلام دارد.

آیت الله جوادی آملی در سال ۱۳۶۷ش، در سفر به کشور شوروی سابق، پیام امام خمینی را به گورباچف، رهبر وقت آن کشور رساند. ایشان از مراجع تقلید شیعه است و مدتی سمت امام جمعه قم را داشت.

Javadi.jpg
نام کامل عبدالله جوادی آملی
زادروز 1312 شمسی
زادگاه آمل

Line.png

اساتید

شیخ محمدتقی آملی، سید محمد محقق داماد، میرزا هاشم آملی، امام خمینی، علامه طباطبایی، ...


آثار

رسائل فقهی، مراثی‌ اهل‌ بیت‌؛ حکمت‌ و عبادات‌؛ گنجور عشق‌؛ کتاب‌ الخُمس‌؛ اسرار الصلوة‌؛ علی‌ بن‌ موسی‌ الرضا علیه السلام والقرآن‌ کریم‌

ولادت

آیت‌ الله عبدالله جوادی‌ آملی‌، در سال‌ 1312 هجری‌ شمسی‌ در آمل‌ به‌ دنیا آمد.[۱] پدر او میرزا ابوالحسن‌ و جدش‌، ملا فتح‌ الله از روحانیون و مبلغین‌ بودند.[۲]

تحصیل

آیت‌ الله جوادی‌ آملی‌ پس از طی تحصیلاتی ابتدایی، در سال‌ 1325 وارد حوزه‌ علمیه‌ آمل‌ شد و در آنجا دروس مقدماتی شامل نحو و صرف و معانی و بیان و اصول در حد معالم را از پدرش و حجة الاسلام‌ عبدالله اشراقی‌ و برخی‌ دیگر خواند. و شرح لمعه را نیز نزد میرزا رضا روحی و شیخ‌ عزیزالله طبرسی‌ آموخت. بخشی از قوانین الاصول را نیز از آیة الله محمد غروی و بخشی دیگر را از حاج ضیاء الدین آملی فرا گرفت.[۱]

پس از آن در سال 1330 به‌ تهران رفته در مدرسه‌ مروی‌ به‌ ادامه تحصیل پرداخت. او دروس‌ رسائل‌ و مکاسب‌ را در محضر آیت‌ الله سید عباس‌ فشارکی‌، شیخ‌ اسماعیل‌ جاپلقی‌ و شیخ‌ محمدرضا محقق‌ خواند. در بخش‌ فلسفه‌ نیز، شرح‌ منظومه‌، طبیعیات‌، اشارات‌ و بخشی‌ از اسفار را نزد حاج‌ شیخ‌ ابوالحسن‌ شعرانی‌ و مقداری‌ از شرح‌ منظومه‌ و شرح‌ اشارات‌ و بخشی‌ از اسفار را از آیت‌ الله حاج‌ میرزا مهدی‌ محی‌‌الدین‌ الهی‌ قمشه‌ای‌ فراگرفت‌. برای‌ آموختن‌ شرح‌ فصوص‌ ابی‌ عربی‌ (شرح‌ قیصری‌ بر فصوص‌) به‌ محضر آیت‌ الله محمدحسین‌ فاضل‌ تونی‌ رفت‌ و دروس‌ خارج‌ فقه‌ و اصول‌ را نزد مرحوم‌ شیخ‌ محمدتقی‌ آملی‌ آموخت‌، ضمن‌ این که‌ در علوم‌ معقول‌ نیز از ایشان‌ بهره‌های‌ فراوان‌ می‌برد.[۲]

او پس‌ از حدود 5 سال‌ تحصیل‌ در تهران‌ و با کسب‌ اجازه‌ از محضر مرحوم‌ آیت‌ الله حاج‌ شیخ‌ محمدتقی‌ آملی‌، در سال‌ 1335 به‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ رفت و در درس‌ بزرگان‌ قم‌ حضور یافت.[۱] او در این شهر سطوح عالیه فقه را از استادانی چون آیت الله سیدمحمد حسین بروجردی، آیت الله میرزا هاشم آملی، امام‌ خمینی و بیش از همه آیت الله سید محمد محقق داماد فرا گرفت[۱] و به موازات آن در دروس فلسفه و تفسیر قرآن علامه طباطبایی حضور یافت که به گفته خود در بین همه اساتید، انس علمی او به علامه طباطبایی بیش از سایرین بود[۱] و در حدود 25 سال‌ از محضر علامه‌ طباطبایی، در علوم‌ نقلی‌ و عقلی‌ بهره‌ برد.[۲] از دوستان‌ آیت‌ الله جوادی‌ آملی‌، می‌توان‌ از آیت ‌الله شهید مطهری‌، مرحوم‌ حاج‌ آقا مصطفی‌ خمینی‌ و امام‌ موسی‌ صدر نام‌ برد. او در سال‌ 1332 در تهران‌، با شهید مطهری‌ آشنا شد که‌ این‌ دوستی‌ تا زمان‌ شهادت‌ ایشان‌ ادامه‌ داشت‌.[۲]

مؤسسه‌ اسراء

از اقدامات فرهنگی‌ آیت الله جوادی‌ آملی‌، تأسیس‌ مؤسسه‌ تحقیقاتی‌ و نشر اسراء در سال‌ 1372 است‌. مؤسسه‌ اسراء به‌ منظور پژوهش‌ در رشته‌های‌ مختلف‌ علوم‌ اسلامی‌ و پاسخ‌‌گویی‌ به‌ شبهات‌ موجود در اسلام‌ تأسیس‌ شده‌ است‌.

تالیفات

  • 1. تسنیم‌، تفسیر قرآن‌ کریم‌ (تاکنون‌ 4 جلد)؛
  • 3. رحیق‌ مختوم‌ (2 جلد)؛
  • 4. ولایت‌ فقیه‌؛
  • 6. عید ولایت‌؛
  • 8. ولایت‌ علوی‌؛
  • 9. تجلی‌ ولایت‌؛
  • 10. حکمت‌ علوی‌؛
  • 11. ظهور ولایت‌؛
  • 13. امام علی علیه السلام مظهر اسمای‌ حسنی‌ الهی‌؛
  • 14. وحدت‌ جوامع‌ در نهج‌ البلاغه‌؛
  • 15. حیات‌ عارفانه امام‌ علی‌ علیه السلام؛
  • 16. انتظار بشر از دین‌؛
  • 19. زن‌ در آینه‌ جلال‌ و جمال‌؛
  • 20. حماسه‌ و عرفان‌؛
  • 22. فلسفه حقوق‌ بشر؛
  • 23. تبیین‌ براهین‌ اثبات‌ خدا؛
  • 25. مراثی‌ اهل‌ بیت‌؛
  • 27. گنجور عشق‌؛
  • 28. کتاب‌ الخُمس‌؛
  • 29. اسرار الصلوة‌؛
  • 30. علی‌ بن‌ موسی‌ الرضا علیه السلام والقرآن‌ کریم‌؛
  • 31. علی‌ بن‌ موسی‌ الرضا و الفلسفة‌ الالهیة‌؛
  • 32. کتاب‌ الحجّ؛
  • 34. اخلاق در قرآن؛
  • 35. هدایت در قرآن؛
  • 36. انسان در قرآن؛

فعالیت‌های‌ سیاسی‌

آیت الله جوادی آملی که از شاگردان‌ امام‌ خمینی بود، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، از زمینه سازان انقلاب بود و با ترویج افکار امام خمینی، جامعه را به سوی تقلید از امام و رهبر قرار دادن او سوق می داد.[۳] از همین رو چند بار در دوران پهلوی از تبلیغ و سخنرانی ممنوع و بازداشت شد. بخشی‌ از مبارزات‌ او علیه پهلوی، همکاری‌ در مبارزات‌ مردم‌ آمل‌، سخنرانی‌، افشاگری‌ و تنظیم‌ اطلاعیه‌ها و بیانیه‌ها بود.[۲]

در سال‌های‌ آغازین‌ پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ ایران‌، آیت‌ الله جوادی‌ با حکم‌ امام‌ خمینی به‌ ریاست‌ دادگاه‌ انقلاب‌ و حاکمیت‌ شرع‌ منصوب‌ شد و همچنین‌ عضو شورای‌ عالی‌ قضایی‌ بود. از دیگر فعالیت‌های‌ ایشان‌ در آن‌ دوره‌، تدوین‌ لایحة‌ قصاص‌ بود که‌ همواره‌ مورد نفرت‌ دشمنان‌ انقلاب‌ و ملی‌‌گراها بود.[۲]

استاد جوادی‌ آملی‌، سفرهایی به‌ کشورهای‌ مختلف‌ جهان‌، با انگیزه‌های‌ تبلیغی‌ و سیاسی‌ انجام‌ داده‌ است‌. یکی‌ از مهمترین‌ سفرهای‌ وی‌ سفر به‌ شوروی‌ سابق‌ برای‌ تسلیم‌ پیام‌ امام‌ خمینی‌ به‌ گورباچف‌، رهبر وقت‌ اتحاد جماهیر شوروی‌ بود که‌ از دید صاحب‌ نظران‌ جهانی‌، پدیده‌ای‌ بسیار مهم‌ تلقی‌ می‌شد. از دیگر سفرهای‌ مهم‌ وی‌، سفر به‌ نیویورک‌ و شرکت‌ در نشست‌ ادیان‌ و ابلاغ‌ پیام‌ آیت الله خامنه‌ای بود.[۲]

از دیگر مسئولیت‌های‌ وی‌، عضویت‌ در مجلس‌ خبرگان‌ قانون‌ اساسی‌ و نیز عضویت‌ در مجلس‌ خبرگان‌ رهبری‌ در دوره‌های‌ اول‌ و دوم‌ بود. وی‌ همچنین‌ از اعضای‌ جامعه‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، پیش‌ و پس‌ از انقلاب‌ اسلامی‌ بوده‌ است‌ و نیز هم‌ اکنون‌، امامت‌ نماز جمعه‌ شهر مقدس‌ قم‌ را بر عهده‌ دارد.[۲]

پانویس


آرشیو عکس و تصویر