رعایت سطح مخاطب عام متوسط است
جامعیت مقاله متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

عالم لاهوت: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۴ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱: سطر ۱:
{{متوسط}}
+
{{خوب}}
«لاهوت» مشتق از [[الله]] و به معانی عالم غیب، عالم الهی، جهان مینوی.<ref> فرهنگ معین </ref> عالم لاهوت عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. خداوند متعال که در [[قرآن]] با نام الله آمده است، محور اصلی قرآن کریم و ادیان الهی است.<ref> کتاب توحید شهید مرتضی مطهری </ref>
+
عالم لاهوت عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. لغت عالم لاهوت لغتی فلسفی و عرفانی است و در مورد ریشه آن نظرات مختلفی وجود دارد.
 
+
==لغت لاهوت==
== اثبات وجود خدا ==
+
جوهری گفته است اگر عربی بودن این کلمه صحیح باشد بر وزن فعلوت و مشتق از لاه (به معنای پنهان شد) است.<ref>جوهری، الصحاح، ج6، ص2249</ref> و برخی گفته اند لاهوت در اصل لا هو الا هو است‏<ref>تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۵۵۰.</ref> برخی نیز آن را مشتق از [[الله]] دانسته اند.<ref> فرهنگ معین </ref>
در [[قرآن]] برای اثبات وجود [[الله|خدا]] از براهین زیر استفاده شده است: [[برهان فطرت]]، [[برهان نظم]]،<ref> ابراهیم، ۱۲ و اعراف، ۱۷۱ و فصلت، ۵۴  </ref> [[برهان تمانع]]،<ref> انبیاء، ۲۲ </ref> برهان تغییر و حرکت<ref> انعام، ۷۵-۷۹ و فاطر، ۱۵ و محمد، ۳۸ </ref> برهان علیت،<ref> طور، ۳۵ </ref> [[برهان صدیقین]].<ref> فصلت، ۵۳ </ref>
 
 
 
== صفات خداوند ==
 
به جز نام [[الله]]، خداوند دارای صفات و اوصاف متعددی است.<ref> اعراف، ۱۸۰ و حشر، ۲۲-۲۴ </ref> <ref> دعای جوشن کبیر از مفاتیح الجنان </ref>  
 
 
 
انواع صفات خداوند به این ترتیب است:
 
 
 
* صفات ثبوتی: بخشی از صفات مربوط بذات خداوند است و عین ذات او می باشد. مجموعه صفات ذاتی خداوند در ۴ صفت اصلی قابل جمع است که عبارتند از: واحد، سرمد، عالم و قادر.<ref> اخلاص، ۱ و انبیا، ۱۰۵ </ref> <ref> بقره، ۲۵۷ </ref>
 
* صفات سلبی: دو صفت [[قدوس|قدّوس]] و [[سبّوح]] در قرآن بعنوان صفت سلبی معروف اند که مفهوم آن دو تنزیه خداوند از صفات محدود ناقص و بشری است؛ اولی تنزیه معنوی و دومی تنزیه مادی.<ref> جلد اول تفسیر موضوعی، آیت الله مکارم شیرازی </ref> <ref> یس، ۸۳ </ref>
 
* صفات فعلی: بخشی از صفات مربوط به افعال خدا است. اینگونه صفات حادث و ناشی از قدرت و علم اویند. مجموعه صفات فعل خداوند در ۴ صفت اصلی قابل جمع است که عبارتند از: خالق (خلق دفعی)، رب (خلق تدریجی)، حاکم و مالک.<ref> یس، ۸۳ </ref> <ref> جلد اول تفسیر موضوعی، معارف قرآن آیت الله مصباح یزدی</ref>
 
  
 +
==اصطلاح عالم لاهوت==
 +
برخی از تعاریفی که از عالم لاهوت شده است عبارتند از:
 +
*لاهوت عالم الوهیت حق است که حجز ذات مقدسش احدی از مخلوقات ممکن نیست از آن خبر داشته باشد.<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۵، ص۱۱۸.</ref>
 +
*مراد از عالم لاهوت عالم سرمدى و صقع ربوبى و در زبان عارفان مرتبت احديّت و واحديت است.<ref>فرهنگ علوم فلسفی و کلامی، ص465</ref>
 +
*مبدأ سلسلۀ نزولى را «الوجود الجامع لجميع الاسماء الحسنى و الصفات العليا» كه منبع فيض مقدس و نور منبسط است به حساب مى‌آورند. تجليات انوار از اين عالم شروع شده و اين عالم را عالم لاهوت گويند.<ref>تقریرات فلسفه امام خمینی قدس سره، ج1، ص72.</ref>
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
<references />
 
<references />
 
+
==منابع==
 +
*سجادی، جعفر، فرهنگ علوم فلسفی و کلامی، تهران، امير کبير، 1375 ش.
 +
*تقریرات فلسفه امام خمینی قدس سره، محرر: موسوی اردبیلی، عبد الغنی، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی، 1381 ش.
 +
*تهانوی، محمد علی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، چاپ اول، ۱۹۹۶م.
 +
*جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، تحقیق احمد عبد الغفور عطار، بیروت،‌ دار العلم للملایین، چاپ اول، ۱۳۷۶ق.
 +
*طیب، عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، ۱۳۶۹ش.
 
[[رده:فلسفه]]
 
[[رده:فلسفه]]
 
[[رده: مقاله های مهم]]
 
[[رده: مقاله های مهم]]
 
{{سنجش کیفی
 
{{سنجش کیفی
 
|سنجش=شده
 
|سنجش=شده
|شناسه= ضعیف
+
|شناسه= خوب
|عنوان بندی مناسب= ضعیف
+
|عنوان بندی مناسب= خوب
 
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 
|رعایت سطح مخاطب عام= متوسط
 
|رعایت سطح مخاطب عام= متوسط
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= متوسط
+
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب
 
|جامعیت= متوسط  
 
|جامعیت= متوسط  
 
|رعایت اختصار= خوب
 
|رعایت اختصار= خوب

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۳۵

عالم لاهوت عالم خداوندی است که بر همه عوالم وجود مستولی است. لغت عالم لاهوت لغتی فلسفی و عرفانی است و در مورد ریشه آن نظرات مختلفی وجود دارد.

لغت لاهوت

جوهری گفته است اگر عربی بودن این کلمه صحیح باشد بر وزن فعلوت و مشتق از لاه (به معنای پنهان شد) است.[۱] و برخی گفته اند لاهوت در اصل لا هو الا هو است‏[۲] برخی نیز آن را مشتق از الله دانسته اند.[۳]

اصطلاح عالم لاهوت

برخی از تعاریفی که از عالم لاهوت شده است عبارتند از:

  • لاهوت عالم الوهیت حق است که حجز ذات مقدسش احدی از مخلوقات ممکن نیست از آن خبر داشته باشد.[۴]
  • مراد از عالم لاهوت عالم سرمدى و صقع ربوبى و در زبان عارفان مرتبت احديّت و واحديت است.[۵]
  • مبدأ سلسلۀ نزولى را «الوجود الجامع لجميع الاسماء الحسنى و الصفات العليا» كه منبع فيض مقدس و نور منبسط است به حساب مى‌آورند. تجليات انوار از اين عالم شروع شده و اين عالم را عالم لاهوت گويند.[۶]

پانویس

  1. جوهری، الصحاح، ج6، ص2249
  2. تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۵۵۰.
  3. فرهنگ معین
  4. طیب، اطیب البیان، ۱۳۶۹ش، ج۵، ص۱۱۸.
  5. فرهنگ علوم فلسفی و کلامی، ص465
  6. تقریرات فلسفه امام خمینی قدس سره، ج1، ص72.

منابع

  • سجادی، جعفر، فرهنگ علوم فلسفی و کلامی، تهران، امير کبير، 1375 ش.
  • تقریرات فلسفه امام خمینی قدس سره، محرر: موسوی اردبیلی، عبد الغنی، تهران، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينی، 1381 ش.
  • تهانوی، محمد علی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، چاپ اول، ۱۹۹۶م.
  • جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، تحقیق احمد عبد الغفور عطار، بیروت،‌ دار العلم للملایین، چاپ اول، ۱۳۷۶ق.
  • طیب، عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، ۱۳۶۹ش.