مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

صلوات: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز
(ویرایش)
 
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{خوب}}
 
{{خوب}}
'''صَلَوات'''، ذکر خاصی است که مسلمانان به وسیله آن برای [[پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله]] از خداوند طلب رحمت بیشتر می نمایند. دستور صلوات فرستادن بر پیامبر در آیه ۵۶ [[سوره احزاب]] ([[آیه صلوات]]) آمده است. در احادیث فضیلت های بسیاری برای صلوات ذکر شده است.
+
'''صَلَوات'''، ذکر خاصی است که مسلمانان به وسیله آن برای [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله از [[الله|خداوند]] طلب رحمت بیشتر می نمایند. دستور صلوات فرستادن بر پیامبر در آیه ۵۶ [[سوره احزاب]] ([[آیه صلوات]]) آمده است. در [[حدیث|احادیث]] فضیلت های بسیاری برای صلوات ذکر شده است. صلوات در هر زمان خوب بوده و باعث ارتباط با [[ائمه اطهار|ائمه]] و بالطبع ارتباط با خدا می شود. [[شیعه|شیعیان]] مطابق با احادیث وارده، [[اهل البیت|اهل بیت]] پیامبر را نیز در این صلوات شریک نموده و با جمله دعایی «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّد» صلوات می فرستند.
 
 
شیعیان مطابق با احادیث وارده آل و خاندان آن حضرت را نیز در این صلوات شریک نموده با جمله دعایی «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّد» صلوات می فرستند.  
 
 
==معنای صلوات==
 
==معنای صلوات==
صلوات جمع صلاة از ریشه «ص ل و» به معنی دعا و تبریک و تمجید است<ref>راغب، مفردات، ج1، ص490</ref> و [[نماز]] را به جهت این که شامل [[دعا]] می‌شود، «صلاة» می‌گویند.
+
«صلوات» جمع صلاة از ریشه «ص ل و» به معنی دعا و تبریک و تمجید است<ref>راغب، مفردات، ج۱، ص۴۹۰</ref> و [[نماز]] را به جهت این که شامل [[دعا]] می‌شود، «صلاة» می‌گویند.
  
در اصطلاح دینی، درود خاص بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را صلوات می گویند. عبارتی که معمولا [[شیعیان]] برای این درود به کار می برند به این صورت است: «اللهم صلّ علی محمّد و آل محمّد»
+
در اصطلاح دینی، درود خاص بر [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله را صلوات می گویند. عبارتی که معمولا [[شیعیان]] برای این درود به کار می برند به این صورت است: «اللهم صلّ علی محمّد و آل محمّد».
  
در این ذکر از خداوند خواسته می شود که محمد (صلی الله علیه و آله) و آل طاهرینش را مشمول ثنای نیکو و رحمت و برکت و تحیت خود گرداند.
+
در این ذکر از خداوند خواسته می شود که [[پیامبر اسلام|محمد]] صلی الله علیه و آله و آل طاهرینش را مشمول ثنای نیکو و رحمت و [[برکت]] و تحیت خود گرداند.
  
 
==آیه صلوات==
 
==آیه صلوات==
در آیه 56 سوره احزاب آمده است:
+
در [[آیه 56 سوره احزاب]] آمده است: «{{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکتَهُ یصَلُّونَ عَلَى النَّبِی یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا}}»؛ [[خدا]] و [[فرشتگان|فرشتگانش]] بر پیامبر صلوات می فرستند، ای کسانی که [[ایمان]] آورده اید، بر او صلوات فرستید و آنگونه که شایسته است تسلیم او باشید.
  
{{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}
+
[[علامه طباطبایى|علامه طباطبائی]] در مورد معنای این آیه می گوید: کلمه "صلاة" در اصل به معناى انعطاف (توجه) بوده، و صلات خدا بر پیغمبر به معناى انعطاف او به وى است به وسیله رحمتش، و صلات [[ملائکه]] او بر آن جناب، انعطاف ایشان است بر وى، به اینکه او را تزکیه نموده و برایش [[استغفار]] کنند، و صلات مؤمنین بر او انعطاف ایشان است به وسیله درخواست رحمت براى او.<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج‏۱۶، ص۵۰۸</ref>
  
خدا و فرشتگانش بر پیامبر صلوات می فرستند ای کسانی که ایمان آورده اید، بر او صلوات فرستید و آنگونه که شایسته است تسلیم او باشید.
+
==چگونگی صلوات بر پیامبر==
 +
[[سیوطی]] از عالمان [[اهل سنت]] در تفسیر [[الدر المنثور]] آورده است: عبد الرزاق، ابن ابى شیبه، [[احمد بن حنبل|احمد]]، عبد بن حمید، بخارى، مسلم، ابو داوود، ترمذى، نسایى، [[ابن ماجه]]، و ابن مردویه، از کعب بن عجره روایت کرده اند که گفت: مردى از رسول خدا (ص) پرسید: ما سلام کردن به تو را فهمیدیم که چگونه است، بفرمایید صلوات را چگونه بفرستیم؟ فرمود: بگو "اللهم صل على محمد و على آل محمد کما صلیت على آل ابراهیم انک حمید مجید اللهم بارک على محمد و على‏ آل محمد کما بارکت على ابراهیم انک حمید مجید".
  
علامه طباطبائی در مورد معنای این آیه می گوید: كلمه" صلاة" در اصل به معناى انعطاف بوده، و صلات خدا بر پيغمبر به معناى انعطاف او به وى است، به وسيله رحمتش، و صلات ملائكه او بر آن جناب، انعطاف ايشان است بر وى، به اينكه او را تزكيه نموده و برايش استغفار كنند، و صلات مؤمنين بر او انعطاف ايشان است به وسيله درخواست رحمت براى او.<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج‏16، ص508</ref>
+
[[علامه طباطبائی]] پس از نقل این بخش از کتاب در المنثور می گوید: سیوطى در الدر المنثور غیر از این [[حدیث]] هجده حدیث دیگر آورده، که همه دلالت دارند بر اینکه باید" آل" را نیز در صلات اضافه نمود، یعنى باید گفت: اللهم صل على محمد و آل محمد" و این روایات را صاحبان سنن، و جوامع حدیث، از عده‏‌اى از [[صحابه]] رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از آن جمله [[ابن عباس]]، [[طلحة بن عبیدالله|طلحه]]، [[ابو سعید خدری|ابو سعید خدرى]]، [[ابوهریره|ابو هریرة]]، [[ابن مسعود]]، کعب بن عجره، و [[امام علی علیه السلام|امام على]] (علیه السلام) نقل کرده ‏اند، و اما روایات [[شیعه|شیعه]] از حد شمار بیرون است.<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج‏۱۶، ص: ۵۱۷</ref>  
 
 
==چگونگی صلوات فرستادن بر پیامبر==
 
[[سیوطی]] از عالمان اهل سنت در تفسیر [[الدر المنثور]] آورده است: عبد الرزاق، ابن ابى شيبه، احمد، عبد بن حميد، بخارى، مسلم، ابو داوود، ترمذى، نسايى، ابن ماجه، و ابن مردويه، از كعب بن عجره، روايت كرده كه گفت: مردى از رسول خدا (ص) پرسيد: ما سلام كردن به تو را فهميديم كه چگونه است، بفرماييد ببينم صلوات را چگونه بفرستيم؟ فرمود: بگو" اللهم صل على محمد و على آل محمد كما صليت على آل ابراهيم انك حميد مجيد اللهم بارك على محمد و على‏ آل محمد كما باركت على ابراهيم انك حميد مجيد".
 
 
 
[[علامه طباطبائی]] پس از نقل این بخش از کتاب در المنثور می گوید:  
 
 
 
:سيوطى در الدر المنثور غير از اين حديث هجده حديث ديگر آورده، كه همه دلالت دارند بر اينكه بايد" آل" را نيز در صلات اضافه نمود، يعنى بايد گفت: اللهم صل على محمد و آل محمد" و اين روايات را صاحبان سنن، و جوامع حديث، از عده‏‌اى از صحابه رسول خدا (ص) از آن جمله ابن عباس، طلحه، ابو سعيد خدرى، ابو هريرة، ابو مسعود، كعب بن عجره، و على (ع) نقل كرده‏اند، و اما روايات شيعه از حد شمار بيرون است.<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج‏16، ص: 517</ref>
 
  
 
==فضایل صلوات در روایات==
 
==فضایل صلوات در روایات==
  
رسول اكرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «هر کس صد بار بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله صلوات بفرستد، خداوند صد حاجت او را برآورده می‌سازد».
+
[[پیامبر اسلام|رسول اکرم]] صلی الله علیه و آله فرمودند: «هر کس صد بار بر محمد و آل محمد صلوات بفرستد، خداوند صد حاجت او را برآورده می‌سازد».
  
حضرت علی علیه السلام از پيامبر اكرم صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم نقل كرد كه فرمود: هیچ دعایی نیست مگر اینکه بین آن و آسمان حجابی است  تا وقتى که صلوات بر پيامبر و آل او فرستاده شود که وقتى چنین شد آن حجاب شكافته مى‌‏شود و دعا ورود می کند و اگر دعا کننده اين كار را نكرد دعا بر ميگردد.<ref>بحار الانوار، ج27، ص258</ref>
+
[[امام علی علیه السلام|حضرت علی]] علیه السلام از پیامبر اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم نقل کرد که فرمود: هیچ دعایی نیست مگر اینکه بین آن و آسمان حجابی است  تا وقتى که صلوات بر پیامبر و آل او فرستاده شود، که وقتى چنین شد آن حجاب شکافته مى‌‏شود و دعا ورود می کند و اگر دعا کننده این کار را نکرد دعا بر می گردد.<ref>بحار الانوار، ج۲۷، ص۲۵۸</ref>
  
از يكي از امامان صادق و يا باقر عليهماالسلام نقل شده كه: در قيامت از حيث قدر و منزلت و ارزش، سنگين تر و باارزش تر از صلوات بر محمد و آل محمد نيست و اين كه اعمال يك شخصي در قيامت سنجيده مي شود (اعمال سبك بوده) به طرف خود شخص مايل مي شوند پس حضرت پيامبر صلي الله عليه و آله صلوات آن شخص را (كه صلوات فرستاده بوده) بر روي اعمال او در ميزان مي گذارد و به خاطر آن اعمال، اعمال او سنگين مي شوند.<ref> كافي، ج2، ص494</ref>
+
از [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]] و یا [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیهماالسلام نقل شده که: در [[قیامت|قیامت]] از حیث قدر و منزلت و ارزش، سنگین تر و باارزش تر از صلوات بر محمد و آل محمد نیست و این که اعمال یک شخصی در قیامت سنجیده می شود (اعمال سبک بوده) به طرف خود شخص مایل می شوند. پس حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله صلوات آن شخص را (که صلوات فرستاده بوده) بر روی اعمال او در میزان می گذارد و به خاطر آن اعمال، اعمال او سنگین می شوند.<ref> کافی، ج۲، ص۴۹۴</ref>
  
[[امام صادق]] عليه‎ السلام به اسحاق بن فرّوخ مي فرمايند: اي اسحاق هر كسي 10 مرتبه بر محمد و آل محمد صلي الله عليه و آله صلوات بفرستد، خداوند متعال و ملائكه او بر آن شخص، صد مرتبه درود و رحمت مي فرستند و هر كس بر محمد و آل محمد 100 مرتبه صلوات بفرستد، خداوند و ملائكه اش بر او هزار مرتبه صلوات مي فرستند (حضرت اشاره به آيه دارند كه) آيا قول خدا را نشنيده اي كه «هُوَ الَّذِي يُصَلِّي عَلَيْكُمْ وَ مَلائِكَتُهُ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ كانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيماً؛ او (خدا) آن كسي است كه او و ملائكه اش بر شما صلوات مي فرستند تا شما را از ظلمت ها به نور بكشانند و بر مؤمنين خدا رحيم مي باشد».<ref>کافی، ج2، ص493.</ref>
+
[[امام صادق]] علیه‎ السلام به اسحاق بن فرّوخ می فرمایند: ای اسحاق هر کسی ۱۰ مرتبه بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله صلوات بفرستد، خداوند متعال و ملائکه او بر آن شخص، صد مرتبه درود و رحمت می فرستند و هر کس بر محمد و آل محمد ۱۰۰ مرتبه صلوات بفرستد، خداوند و ملائکه اش بر او هزار مرتبه صلوات می فرستند، آیا قول خدا را نشنیده ای که «هُوَ الَّذِی یصَلِّی عَلَیکمْ وَ مَلائِکتُهُ لِیخْرِجَکمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً؛ او (خدا) آن کسی است که او و ملائکه اش بر شما صلوات می فرستند تا شما را از ظلمت ها به نور بکشانند و بر مؤمنین خدا رحیم می باشد».<ref>کافی، ج۲، ص۴۹۳</ref>
 +
==پانویس==
 +
<references />
  
 +
==منابع==
  
==زمان صلوات==
+
*راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، دار القلم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
 +
*کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، دارالکتب الاسلامیه، چاپ ششم، ۱۳۷۵ش.
 +
*طباطبایى، محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش.
 +
*مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
  
صلوات در هر زمان خوب بوده و باعث ارتباط با ائمه و بالطبع با خدا مي شود، خصوصاً هنگام دعا، شب هاي [[جمعه]]، ماه مبارك [[رمضان]] و...
 
 
==پانویس==
 
<references/>
 
 
==منابع==
 
*راغب اصفهانى، حسين بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، بيروت، دار القلم، چاپ اول، 1412 ق.
 
*كليني، محمد بن يعقوب، اصول كافي، دارالكتب الاسلاميه، چاپ ششم، 1375ش.
 
*طباطبايى، محمدحسين، تفسير الميزان، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، 1374ش.
 
*مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق.
 
 
[[رده:آداب و سنن]]
 
[[رده:آداب و سنن]]
 
[[رده:صلوات]]
 
[[رده:صلوات]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۲۷

صَلَوات، ذکر خاصی است که مسلمانان به وسیله آن برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از خداوند طلب رحمت بیشتر می نمایند. دستور صلوات فرستادن بر پیامبر در آیه ۵۶ سوره احزاب (آیه صلوات) آمده است. در احادیث فضیلت های بسیاری برای صلوات ذکر شده است. صلوات در هر زمان خوب بوده و باعث ارتباط با ائمه و بالطبع ارتباط با خدا می شود. شیعیان مطابق با احادیث وارده، اهل بیت پیامبر را نیز در این صلوات شریک نموده و با جمله دعایی «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمّدٍ وَ آلِ مُحمّد» صلوات می فرستند.

معنای صلوات

«صلوات» جمع صلاة از ریشه «ص ل و» به معنی دعا و تبریک و تمجید است[۱] و نماز را به جهت این که شامل دعا می‌شود، «صلاة» می‌گویند.

در اصطلاح دینی، درود خاص بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را صلوات می گویند. عبارتی که معمولا شیعیان برای این درود به کار می برند به این صورت است: «اللهم صلّ علی محمّد و آل محمّد».

در این ذکر از خداوند خواسته می شود که محمد صلی الله علیه و آله و آل طاهرینش را مشمول ثنای نیکو و رحمت و برکت و تحیت خود گرداند.

آیه صلوات

در آیه 56 سوره احزاب آمده است: «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکتَهُ یصَلُّونَ عَلَى النَّبِی یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا»؛ خدا و فرشتگانش بر پیامبر صلوات می فرستند، ای کسانی که ایمان آورده اید، بر او صلوات فرستید و آنگونه که شایسته است تسلیم او باشید.

علامه طباطبائی در مورد معنای این آیه می گوید: کلمه "صلاة" در اصل به معناى انعطاف (توجه) بوده، و صلات خدا بر پیغمبر به معناى انعطاف او به وى است به وسیله رحمتش، و صلات ملائکه او بر آن جناب، انعطاف ایشان است بر وى، به اینکه او را تزکیه نموده و برایش استغفار کنند، و صلات مؤمنین بر او انعطاف ایشان است به وسیله درخواست رحمت براى او.[۲]

چگونگی صلوات بر پیامبر

سیوطی از عالمان اهل سنت در تفسیر الدر المنثور آورده است: عبد الرزاق، ابن ابى شیبه، احمد، عبد بن حمید، بخارى، مسلم، ابو داوود، ترمذى، نسایى، ابن ماجه، و ابن مردویه، از کعب بن عجره روایت کرده اند که گفت: مردى از رسول خدا (ص) پرسید: ما سلام کردن به تو را فهمیدیم که چگونه است، بفرمایید صلوات را چگونه بفرستیم؟ فرمود: بگو "اللهم صل على محمد و على آل محمد کما صلیت على آل ابراهیم انک حمید مجید اللهم بارک على محمد و على‏ آل محمد کما بارکت على ابراهیم انک حمید مجید".

علامه طباطبائی پس از نقل این بخش از کتاب در المنثور می گوید: سیوطى در الدر المنثور غیر از این حدیث هجده حدیث دیگر آورده، که همه دلالت دارند بر اینکه باید" آل" را نیز در صلات اضافه نمود، یعنى باید گفت: اللهم صل على محمد و آل محمد" و این روایات را صاحبان سنن، و جوامع حدیث، از عده‏‌اى از صحابه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از آن جمله ابن عباس، طلحه، ابو سعید خدرى، ابو هریرة، ابن مسعود، کعب بن عجره، و امام على (علیه السلام) نقل کرده ‏اند، و اما روایات شیعه از حد شمار بیرون است.[۳]

فضایل صلوات در روایات

رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «هر کس صد بار بر محمد و آل محمد صلوات بفرستد، خداوند صد حاجت او را برآورده می‌سازد».

حضرت علی علیه السلام از پیامبر اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم نقل کرد که فرمود: هیچ دعایی نیست مگر اینکه بین آن و آسمان حجابی است تا وقتى که صلوات بر پیامبر و آل او فرستاده شود، که وقتى چنین شد آن حجاب شکافته مى‌‏شود و دعا ورود می کند و اگر دعا کننده این کار را نکرد دعا بر می گردد.[۴]

از امام باقر و یا امام صادق علیهماالسلام نقل شده که: در قیامت از حیث قدر و منزلت و ارزش، سنگین تر و باارزش تر از صلوات بر محمد و آل محمد نیست و این که اعمال یک شخصی در قیامت سنجیده می شود (اعمال سبک بوده) به طرف خود شخص مایل می شوند. پس حضرت پیامبر صلی الله علیه و آله صلوات آن شخص را (که صلوات فرستاده بوده) بر روی اعمال او در میزان می گذارد و به خاطر آن اعمال، اعمال او سنگین می شوند.[۵]

امام صادق علیه‎ السلام به اسحاق بن فرّوخ می فرمایند: ای اسحاق هر کسی ۱۰ مرتبه بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله صلوات بفرستد، خداوند متعال و ملائکه او بر آن شخص، صد مرتبه درود و رحمت می فرستند و هر کس بر محمد و آل محمد ۱۰۰ مرتبه صلوات بفرستد، خداوند و ملائکه اش بر او هزار مرتبه صلوات می فرستند، آیا قول خدا را نشنیده ای که «هُوَ الَّذِی یصَلِّی عَلَیکمْ وَ مَلائِکتُهُ لِیخْرِجَکمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ کانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیماً؛ او (خدا) آن کسی است که او و ملائکه اش بر شما صلوات می فرستند تا شما را از ظلمت ها به نور بکشانند و بر مؤمنین خدا رحیم می باشد».[۶]

پانویس

  1. راغب، مفردات، ج۱، ص۴۹۰
  2. ترجمه تفسیر المیزان، ج‏۱۶، ص۵۰۸
  3. ترجمه تفسیر المیزان، ج‏۱۶، ص: ۵۱۷
  4. بحار الانوار، ج۲۷، ص۲۵۸
  5. کافی، ج۲، ص۴۹۴
  6. کافی، ج۲، ص۴۹۳

منابع

  • راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت، دار القلم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
  • کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، دارالکتب الاسلامیه، چاپ ششم، ۱۳۷۵ش.
  • طباطبایى، محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش.
  • مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.