صحیح بخاری (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
| سطر ۳۰: | سطر ۳۰: | ||
بخارى (194-256) از بزرگترين و مهمترين مصنفين حديثى [[اهل سنت]] است. او در [[بخارا]] در خانواده‌اى جديد الاسلام زاده شد (جد دوم او از مجوسيت به اسلام گرويده بود) . حافظه و استعداد حديثى فوق العادۀ، موجب تخصص يافتن او در اين علم در سنين نوجوانى شد. به مناطق مختلف اسلامى مثل [[مكه]] و [[مدینه]] و [[بغداد]] و [[كوفه]] و [[مصر]] و [[شام]] مسافرت كرد و [[حديث]] را از اساتيد مختلف فراگرفت. | بخارى (194-256) از بزرگترين و مهمترين مصنفين حديثى [[اهل سنت]] است. او در [[بخارا]] در خانواده‌اى جديد الاسلام زاده شد (جد دوم او از مجوسيت به اسلام گرويده بود) . حافظه و استعداد حديثى فوق العادۀ، موجب تخصص يافتن او در اين علم در سنين نوجوانى شد. به مناطق مختلف اسلامى مثل [[مكه]] و [[مدینه]] و [[بغداد]] و [[كوفه]] و [[مصر]] و [[شام]] مسافرت كرد و [[حديث]] را از اساتيد مختلف فراگرفت. | ||
| − | در بين اهل سنت حافظه و شخصيت او به صورت اسطوره درآمده است؛ شايد بسيارى از داستان‌هايى كه نسبت به او نقل مى‌شود جعلى و ناشى از همين شخصيت اسطوره‌اى باشد.كتاب صحيح را در طى 16 سال و در حال مسافرت نوشته است و آنرا بر اساتيد حديثى خود عرضه كرده است. بخارى در اواخر عمر به منطقۀ [[خراسان]] بازگشت و مورد استقبال بسيار زياد قرار گرفت لكن پس از مباحثاتى كه در پى فتنۀ «مخلوق بودن يا نبودن قران» رخ داد از نيشابور، و بخارا، مطرود شد و در تنهايى در روستايى در نزديكى [[سمرقند]] جان داد. | + | در بين اهل سنت حافظه و شخصيت او به صورت اسطوره درآمده است؛ شايد بسيارى از داستان‌هايى كه نسبت به او نقل مى‌شود جعلى و ناشى از همين شخصيت اسطوره‌اى باشد.كتاب صحيح را در طى 16 سال و در حال مسافرت نوشته است و آنرا بر اساتيد حديثى خود عرضه كرده است. بخارى در اواخر عمر به منطقۀ [[خراسان]] بازگشت و مورد استقبال بسيار زياد قرار گرفت لكن پس از مباحثاتى كه در پى فتنۀ «مخلوق بودن يا نبودن قران» رخ داد از نيشابور، و بخارا، مطرود شد و در تنهايى در روستايى در نزديكى [[سمرقند]] جان داد.<ref>طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1 ، ص76</ref> |
==معرفی کتاب== | ==معرفی کتاب== | ||
| − | صحيح بخارى، مهمترين كتاب حديثى اهل سنت است. آنان به اين كتاب با ديدى عجيب و مقدس مآبانه مى‌نگرند. بخارى، پايه‌گذار انتخاب و جمع‌آورى احاديث صحيح و تنظيم و ترتيب آن بوده است. قبل از او، احاديث مختلف، اعم از صحيح، حسن و ضعيف در كنار هم مى‌آمدند. | + | صحيح بخارى، مهمترين كتاب حديثى اهل سنت است. آنان به اين كتاب با ديدى عجيب و مقدس مآبانه مى‌نگرند. بخارى، پايه‌گذار انتخاب و جمع‌آورى احاديث صحيح و تنظيم و ترتيب آن بوده است. قبل از او، احاديث مختلف، اعم از صحيح، حسن و ضعيف در كنار هم مى‌آمدند.<ref>طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1، ص76</ref> |
| − | + | صحیح البخاری، ۹۷ کتاب و ۳ هزار و ۴۵۰ باب دارد و مطابق با ابواب فقهی، تبویب شده است. تعداد احادیث آن با احتساب احادیث تکراری، به گفته ابن صلاح، ۷ هزار و ۲۷۵ حدیث و با حذف مکررّات، به عقیده ابن حجر، ۲ هزار و ۷۶۱ حدیث است.<ref>محمدی ری شهری، شناخت نامه حدیث، ج۳، ص۱۸۶</ref> | |
| − | + | مطابق با ادعای بخاری او احاديث كتاب خود را از بين 600 هزار حديث انتخاب كرده است. و از او نقل شده است که گفته است : این کتاب بین من و خدای من حجت است و من جز حدیث صحیح در آن وارد نکرده‌ام<ref>معارف، تاریخ عمومی حدیث، 1377ش، ص 137و138</ref> بخارى در روات حديث، شرط وثاقت، عدالت، قلت خطاء و ملاقات با استاد را شرط مى‌دانسته است.<ref>طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1، ص76</ref> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | احاديث | + | بر این اساس برخی از اهل سنّت مدعی هستند که صحیح ترین کتاب، پس از قرآن مجید، صحیح بخاری است.<ref>ابن حجر هیثمی، الصواعق المحرقة، ص۹.</ref> اما درعین حال بيش از 100 حديث موجود در كتاب بخارى، مورد انتقاد دارقطنى و ديگران قرار گرفته است. چون با شروط بخارى، سازش ندارد. همچنین در صحيح بخارى احاديث عجيب و غريب و موهن بسیاری یافت می شود همچون احادیثی درباره رؤيت خداوند، مكان خداوند، اعضاء بدن خداوند، خندۀ خداوند، كشف ساق خدا، احاديث موهن نسبت به نبى اكرم و ساير پيامبران (ع) مثل ثوبى حجر و. . . ، متون دال بر تحريف قرآن.<ref>طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1، ص76</ref> كتاب «سيرى در صحيحين» به نقد احادیث صحیح بخاری و [[صحیح مسلم]] پرداخته است. |
| − | ===منابع | + | ==شروح صحیح بخاری== |
| + | كتاب صحیح بخارى مورد اعتناء بسيار زياد اهل سنت است به گونه‌اى كه نزديك به 400 كتاب در شرح و توضيح و تعليق و رفع ابهامات آن نوشته شده است.<ref>طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1، ص76</ref> از جمله شروح مشهور ان است: | ||
| − | + | *شرح امام ابوسلیمان احمد بن محمد بن ابراهیم بن خطاب البستى الخطابى (متوفى 338) با نامإعلام السنن؛ | |
| + | *فتح الباری شرح صحیح البخاری، نوشته حافظ شهاب‌الدین ابن حجر عسقلانى (متوفى 852)؛ | ||
| + | *عمدة القاری فی شرح البخاری، تألیف محمود بن احمد عینى (متوفى 855)؛ | ||
| + | *إرشاد السّاری فی شرح البخاری، از احمد بن محمد بن ابى‌بکر قسطلانى (متوفى 923)؛ | ||
| + | *شرح ابوزید عبدالقادر بن على فاسى<ref>الهامى و هاشمى، «بخاری ابوعبدالله محمد بن اسماعیل»، دانشنامه جهان اسلام، ج2، ص380</ref> | ||
| + | ==پانویس== | ||
| + | {{پانویس}} | ||
| + | ==منابع== | ||
| + | *الهامى، داود؛ هاشمى، رضا، «بخاری ابوعبدالله محمد بن اسماعیل»، دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلى حداد عادل، بنیاد دائرةالمعارف اسلامى، چاپ دوم، 1375، تهران. | ||
| + | *طباطبایی، محمدکاظم، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث. | ||
| + | *محمدی ری شهری، محمد، شناخت نامه حدیث، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۹۷ش. | ||
| + | *معارف، مجید، تاریخ عمومی حدیث، تهران، کویر، چاپ اول، 1377ش. | ||
[[رده:منابع حدیثی]] | [[رده:منابع حدیثی]] | ||
[[رده:صحاح سته اهل سنت]] | [[رده:صحاح سته اهل سنت]] | ||
نسخهٔ ۲۲ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۴۴
 | |
| نویسنده | ابوعبدالله محمد بن اسماعیل بخارى |
| موضوع | احادیث اهل سنت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 11 |
|
| |
صحیح بخاری تألیف محمد بن اسماعیل بخاری (۱۹۴ -۲۵۶ق)، یکی از صحاح ششگانه اهل سنت است که آنها آن را معتبرترین کتاب روایی خود به حساب می‌آورند. برای این کتاب شرح های متعدی نگاشته شده است.
مولف
بخارى (194-256) از بزرگترين و مهمترين مصنفين حديثى اهل سنت است. او در بخارا در خانواده‌اى جديد الاسلام زاده شد (جد دوم او از مجوسيت به اسلام گرويده بود) . حافظه و استعداد حديثى فوق العادۀ، موجب تخصص يافتن او در اين علم در سنين نوجوانى شد. به مناطق مختلف اسلامى مثل مكه و مدینه و بغداد و كوفه و مصر و شام مسافرت كرد و حديث را از اساتيد مختلف فراگرفت.
در بين اهل سنت حافظه و شخصيت او به صورت اسطوره درآمده است؛ شايد بسيارى از داستان‌هايى كه نسبت به او نقل مى‌شود جعلى و ناشى از همين شخصيت اسطوره‌اى باشد.كتاب صحيح را در طى 16 سال و در حال مسافرت نوشته است و آنرا بر اساتيد حديثى خود عرضه كرده است. بخارى در اواخر عمر به منطقۀ خراسان بازگشت و مورد استقبال بسيار زياد قرار گرفت لكن پس از مباحثاتى كه در پى فتنۀ «مخلوق بودن يا نبودن قران» رخ داد از نيشابور، و بخارا، مطرود شد و در تنهايى در روستايى در نزديكى سمرقند جان داد.[۱]
معرفی کتاب
صحيح بخارى، مهمترين كتاب حديثى اهل سنت است. آنان به اين كتاب با ديدى عجيب و مقدس مآبانه مى‌نگرند. بخارى، پايه‌گذار انتخاب و جمع‌آورى احاديث صحيح و تنظيم و ترتيب آن بوده است. قبل از او، احاديث مختلف، اعم از صحيح، حسن و ضعيف در كنار هم مى‌آمدند.[۲]
صحیح البخاری، ۹۷ کتاب و ۳ هزار و ۴۵۰ باب دارد و مطابق با ابواب فقهی، تبویب شده است. تعداد احادیث آن با احتساب احادیث تکراری، به گفته ابن صلاح، ۷ هزار و ۲۷۵ حدیث و با حذف مکررّات، به عقیده ابن حجر، ۲ هزار و ۷۶۱ حدیث است.[۳]
مطابق با ادعای بخاری او احاديث كتاب خود را از بين 600 هزار حديث انتخاب كرده است. و از او نقل شده است که گفته است : این کتاب بین من و خدای من حجت است و من جز حدیث صحیح در آن وارد نکرده‌ام[۴] بخارى در روات حديث، شرط وثاقت، عدالت، قلت خطاء و ملاقات با استاد را شرط مى‌دانسته است.[۵]
بر این اساس برخی از اهل سنّت مدعی هستند که صحیح ترین کتاب، پس از قرآن مجید، صحیح بخاری است.[۶] اما درعین حال بيش از 100 حديث موجود در كتاب بخارى، مورد انتقاد دارقطنى و ديگران قرار گرفته است. چون با شروط بخارى، سازش ندارد. همچنین در صحيح بخارى احاديث عجيب و غريب و موهن بسیاری یافت می شود همچون احادیثی درباره رؤيت خداوند، مكان خداوند، اعضاء بدن خداوند، خندۀ خداوند، كشف ساق خدا، احاديث موهن نسبت به نبى اكرم و ساير پيامبران (ع) مثل ثوبى حجر و. . . ، متون دال بر تحريف قرآن.[۷] كتاب «سيرى در صحيحين» به نقد احادیث صحیح بخاری و صحیح مسلم پرداخته است.
شروح صحیح بخاری
كتاب صحیح بخارى مورد اعتناء بسيار زياد اهل سنت است به گونه‌اى كه نزديك به 400 كتاب در شرح و توضيح و تعليق و رفع ابهامات آن نوشته شده است.[۸] از جمله شروح مشهور ان است:
- شرح امام ابوسلیمان احمد بن محمد بن ابراهیم بن خطاب البستى الخطابى (متوفى 338) با نامإعلام السنن؛
- فتح الباری شرح صحیح البخاری، نوشته حافظ شهاب‌الدین ابن حجر عسقلانى (متوفى 852)؛
- عمدة القاری فی شرح البخاری، تألیف محمود بن احمد عینى (متوفى 855)؛
- إرشاد السّاری فی شرح البخاری، از احمد بن محمد بن ابى‌بکر قسطلانى (متوفى 923)؛
- شرح ابوزید عبدالقادر بن على فاسى[۹]
پانویس
- ↑ طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1 ، ص76
- ↑ طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1، ص76
- ↑ محمدی ری شهری، شناخت نامه حدیث، ج۳، ص۱۸۶
- ↑ معارف، تاریخ عمومی حدیث، 1377ش، ص 137و138
- ↑ طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1، ص76
- ↑ ابن حجر هیثمی، الصواعق المحرقة، ص۹.
- ↑ طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1، ص76
- ↑ طباطبایی، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث، ج1، ص76
- ↑ الهامى و هاشمى، «بخاری ابوعبدالله محمد بن اسماعیل»، دانشنامه جهان اسلام، ج2، ص380
منابع
- الهامى، داود؛ هاشمى، رضا، «بخاری ابوعبدالله محمد بن اسماعیل»، دانشنامه جهان اسلام، زیر نظر غلامعلى حداد عادل، بنیاد دائرةالمعارف اسلامى، چاپ دوم، 1375، تهران.
- طباطبایی، محمدکاظم، آشنایی با تاریخ و منابع حدیث.
- محمدی ری شهری، محمد، شناخت نامه حدیث، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۹۷ش.
- معارف، مجید، تاریخ عمومی حدیث، تهران، کویر، چاپ اول، 1377ش.
