شیعه شناسی

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

شیعه شناسی رشته ای است که شیعه را به عنوان یک کل واقعی به شیوه ای متمرکز و با روش های ترکیبی (نقلی، تفسیری، تحلیلی، آماری و مشاهده ای) مورد مطالعه قرار می دهد؛ از تشیع و آموزه های شیعی که سازنده هویت مستقل شیعه به عنوان یک مذهب بزرگ اسلامی است، بحث می کند.

از نحوه پیدایش و شکل گیری آن در تاریخ حیات اسلامی گفتگو می کند؛ از کیفیت بسط و گسترش تاریخی آن در جوامع مختلف صحبت به میان می آورد؛ از میزان نقش و تأثیری که در ارتقا و اعتلای تمدن اسلامی داشته، بحث می کند؛ از دانش ها و معارفی که شیعیان در طول حیات تاریخی خود توسعه داده اند، گفتگو می کند؛ عالمان و دانشمندان برجسته شیعی را معرفی می کند و سرانجام از وضعیت کنونی شیعیان در جغرافیای مسکون سخن می گوید.

از جمعیت، نژاد و پراکندگی آنها از شیوه همسرگزینی و روابط خانوادگی آنها، از میزان اقتدار و نفوذ سیاسی آنها از نحوه معیشت و درآمد آنها، از نرخ باسوادی و بی سوادی آنها، از شکل های حل و فصل مرافعات و منازعات آنها، از شیوه گذران اوقات فراغت آنان، از عقاید، باورها، آیین ها و آداب و رسوم آنان، از نگرش ها و تمایلات و عواطف آنها، از ارزش ها و هنجارها و نمادهای آنان، از زبان ها، گویش ها، اسطوره ها، افسانه ها، ادبیات، فلسفه ها، هنرها و دانش های آنان، از نهضت ها، جنبش ها، شورش ها، انقلاب ها و حرکت های اصلاحی آنان، از پیروزی ها و شکست های آنان و... بحث می کند.

موسسه شیعه شناسی که چندی است به همت جمعی از عالمان شیعی در ایران تأسیس شده است، مطالعات در این رشته را وجهه همت خود قرار داده است.

منابع

  • سخن آغازین: شیعه شناسی چیست؟، محمود تقی زاده داوری، فصلنامه شیعه شناسی، بهار 1382، شماره 1، ص 1 تا 4.