شیر علی بنایی هروی
کمال الدین شیر علی بنایی هروی
قرن: 9
وفات: (918 ق)
خطاط، موسیقیدان، شاعر و عارف. در شهر هرات متولد شد و از مشاهیر شعراى آن شهر است كه به جهت معمار و بنابودن پدرش بنائى تخلص مى كرده است. به وى ملاى شاعران هم لقب داده اند. بنایى در جوانى جزو شاعران دستگاه امیر علی شیر نوایى درآمده بود و سپس به دربار سلطان یعقوب آق‌قویونلو، و بعد از آن در سمرقند نزد سطان على میرزا رفت و قصیده اى به زبان مروزى به نام «مجمع الغرایب» در مدح او گفت و زمانى هم مداح محمود سلطان بود.
وى در زمان استیلاى محمدخان شیبانى منصب ملك الشعرایى دربار او را یافت. بعد به هرات بازگشت و در زمان امیر نجم ثانى در قتل عامى كه به فرمان شاه اسماعیل صورت گرفت او هم در آن میان كشته شد. وى در قصیده، غزل و مثنوى دست داشت و حالى تخلص مى كرد. وى استاد نظیره سازى است. غالب اشعار سعدى حافظ را استقبال كرد. «دیوان» قصاید و غزلیات او شامل شش هزار بیت است. دیگر سروده هاى وى عبارت‌اند از: «مثنویهاى باغ ارم/ بهرام و بهروز»؛ «شیبانى نامه». وى در پایان عمر به موسیقى پرداخت و آهنگ‌ساز زبردستى شد و دو رساله در ادوار موسیقى نگاشت. علامه دوانى درباره ى وى گفته است: «وى دانشمند شاعران و شاعر دانشمندان است».
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج2، ص71.
 | |
| شعرشناسی | * شعر * علم عروض * قافیه * تخلص * دیوان * مصراع * بیت * مقفا * قالب * مطلع * تغزل * بحور شعری |
| قالب‌های شعر | *مثنوی * قصیده * غزل * مسمط * مستزاد * ترجیع‌بند * ترکیب‌بند * قطعه * رباعی |
| سبک‌های شعر فارسی | * سبک خراسانی * سبک عراقی * سبک هندی * سبک بازگشت ادبی * شعر نو |
| شاعران پارسی گو: | همه*قرن 4 * قرن 5 * قرن 6 * قرن 7 * قرن 8 * قرن 9 * قرن 10 * قرن 11 * قرن 12 * قرن 13 * قرن 14 |
