منابع و پی نوشتهای متوسط
جامعیت مقاله متوسط
کیفیت پژوهش متوسط است
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

سید حسین کوه کمره ای: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{متوسط}}
+
{{خوب}}
 +
'''آیت  الله سید حسین کوه کمره‌ای''' (م، ۱۲۹۹ ق) معروف به «سید حسین ترک»، از مراجع و فقهای بزرگ [[شیعه|شیعه]] در قرن سیزدهم هجری و از شاگردان  [[شیخ انصاری]] بود. علامه کوه کمره‌ای، در [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] استادی ماهر بود و پس از مرحوم [[شیخ انصاری]] در ردیف [[میرزای شیرازی|میرزای بزرگ]] از زعمای حوزه [[عراق]] محسوب می شد.
 +
{{شناسنامه عالم
 +
||نام کامل = سید حسین کوه کمره‌ای
 +
||تصویر=
 +
||زادروز = 
 +
|زادگاه = آذربایجان شرقی
 +
|وفات =  ۱۲۹۹ قمری
 +
|مدفن = العماره، [[عراق]]
 +
|اساتید =  [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]]، [[صاحب ضوابط]]، [[شیخ محمدحسن نجفی|شیخ محمدحسن نجفی]]،...
 +
|شاگردان = [[محمد فاضل شربیانی]]، [[محمدحسن مامقانی]]، [[شیخ محمدطه نجف]]،...
 +
|آثار = وسیلة النجاة، حاشیه [[فرائد الاصول (کتاب)|فرائدالاصول]]، مناسک حج،...
 +
}}
 +
==ولادت و نسب==
 +
سید حسین کوه کمری فرزند محمد بن حسن، در روستای ارونق یا کوه کمر (در آذربایجان شرقی) به دنیا آمد. نَسَب شریفش با ۲۴ واسطه به [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد]] علیه‌السلام می رسید.
  
حسين بن محمد بن حسن بن علی‌اصغر بن حضرت سجاد عليه‌السلام معروف به سيد حسين ترک یکی از مراجع علما و اساتيد بزرگ فقها در اواخر قرن سيزدهم هجری است.
+
==تحصیل و تدریس==
 +
حسین کوه کمره‌ای ابتدا در [[تبریز|تبریز]] مقدمات علوم و سطوح [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] را نزد میرزا احمد مجتهد و فرزندش میرزا لطف علی مجتهد به پایان برد و سپس عازم [[عراق]] شد. سال‌ها در [[عتبات عالیات|عتبات]] از محضر شیخ علی کاشف الغطاء، [[صاحب ضوابط]]، [[شیخ محمدحسن نجفی|شیخ محمدحسن نجفی]] (صاحب جواهر) و مخصوصاً [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]] به خوبی بهره‌مند بود و استادی و [[اجتهاد]] او زبانزد همه فضلا و اساتید بزرگ قرار گرفت.
  
==نسب و خاندان==
+
سید حسین در زمان شیخ مرتضی انصاری درس استادش را برای تعداد زیادی از فضلا تقریر می‌کرد و شیخ بخاطر علم و تقوایی که در او سراغ داشت، از او تجلیل می‌کرد تا جایی که احتیاطات و بعض امور را به او محول کرد.
عالم بزرگ آيت  الله سيد حسين كوه كمره اي از بزرگان علماي شيعه است كه نَسَب شريفش با 24 واسطه به [[امام حسين]] علیه‌السلام مي رسيد.
 
  
==دانش علامه کوه کمره ای==
+
سید حسین ترک پس از فوت شیخ انصاری بر کرسی تدریس نشست و تقریرات درسی شیخ را جلو می‌برد و متجاوز از ۸۰۰ نفر از علمای بزرگ در درس او حاضر می‌شدند که امثال [[محمد فاضل شربیانی|علامه شرابیانی]]، [[محمدحسن مامقانی|فاضل ممقانی]]، [[شیخ محمدطه نجف|شیخ محمد طه نجف]] و صدها نفر دیگر از شاگردان این سید استاد بودند.
علامه کوه کمره‌ای حجتی کامل و آيتی باهر و استادی ماهر بود. در [[فقه]] و [[اصول]] ید طولانی داشت. پس از مرحوم شيخ انصاری در رديف ميرزای بزرگ از زعمای حوزه [[عراق]] محسوب بود و قسمتی از بلاد جهان تشيع از اين سيد استاد تقليد می‌نمودند. کوه کمره‌ای ابتدا در تبريز مقدمات علوم و سطوح فقه و اصول را نزد ميرزا احمد مجتهد و فرزندش ميرزا لطف علی مجتهد به پايان برد و سپس عازم عراق شد. سال‌ها در عتبات از محضر شيخ علی کاشف الغطاء، صاحب ضوابط، شيخ محمدحسن [[صاحب جواهر]] و مخصوصاً شيخ انصاری رحمة الله عليهم به خوبی بهره‌مند بود و استادی و اجتهاد او زبانزد همه فضلا و اساتيد بزرگ قرار گرفت.
 
سيد حسين ترک پس از فوت شيخ انصاری بر کرسی تدريس فقها نشست و تقريرات درسی شيخ را جلو می‌برد و متجاوز از 800 نفر از علمای بزرگ در درس او حاضر می‌شدند که امثال علامه شرابيانی و فاضل ممقانی و صدها نفر ديگر از شاگردان اين سيد استاد بودند.
 
  
==آثار علمی علامه کوه کمره ای==
+
مرحوم آیت الله سید حسین کوه کمره‌ای مجتهدی مشهور و معروف بود و حوزه درسی معتبری داشت، هر روز طبق معمول در ساعت معین به یکی از مسجدهای [[نجف]] می‌آمد و تدریس می کرد و بخاطر اهتمام و جدیت عجیب در درس و بحث، کلاس درس را به ندرت تعطیل می‌کرد.  
معظم‌له رسائلی در عبادات (و[[فروع دين]]) از [[احکام]] [[حلال]] و [[حرام]] به رشته تحرير برد.
 
مي گويند: مرحوم آيت الله سيد حسين كوه كمره‌اي كه از شاگردان صاحب جواهر و مجتهدي مشهور و معروف بود و حوزه درسي معتبري داشت، هر روز طبق معمول در ساعت معين به يكي از مسجدهاي نجف مي‌آمد و تدريس مي كرد.  
 
  
 +
== آثار و تألیفات ==
 +
مرحوم واعظ خیابانی با استناد به قول شاگرد فاضل آیت الله کوه کمری، [[محمدحسن مامقانی|شیخ محمدحسن ممقانی]]، درباره تالیفات وی می‌گوید: آن‌ها به قدر یک ظرف بزرگ مملوی که حملش مشکل باشد، بود، ولی به واسطه ضعف خط و عدم روابط در ذیل صفحات، تدوین آن‌ها صعب و ضایع گردید.
  
==داستانی از فروتنی علامه کوه کمره ای==
+
برخی آثار علمی و قلمی ایشان بدین قرار است:
يك روز آن مرحوم از جايي برمي‌گشت و نيم ساعت بيشتر به وقت درس باقي نمانده بود، فكر كرد در اين وقت كم اگر به خانه برود به كاري نمي‌رسد، بهتر است برود به محل تدريس و به انتظار شاگردان بنشيند. وقتي به مدرس رسيد هنوز كسي نيامده بود، ولي ديد در يك گوشه مسجد، شيخ ژوليده‌اي با چند شاگرد نشسته و تدريس مي‌كند، مرحوم سيد حسين سخنان او را گوش كرد، با كمال تعجب احساس كرد كه اين شيخ ژوليده بسيار محققانه بحث مي‌كند.
 
  
روز ديگر راغب شد عملاً زودتر بيايد و به سخنان شيخ گوش كند، او چنين كار را انجام داد و اعتقاد روز پيشين خود افزوده گشت. اين عمل چند روز تكرار شد. براي مرحوم سيد حسين يقين حاصل شد كه اين شيخ از خودش فاضل‌تر است و او از درس اين شيخ استفاده مي‌كند و اگر شاگردان خودش به جاي درس او به درس اين شيخ حاضر شوند بهره بيشتري خواهند برد. اينجا بود كه خود را ميان تسليم و عناد، [[ايمان]] و كفر و [[آخرت]] و دنيا مخير ديد.
+
۱ ـ وسیلة النجاة
  
روز ديگر، كه شاگردان آمدند و جمع شدند، گفت: رفقا امروز مي‌خواهم مطلب تازه‌اي به شما بگويم. اين شيخ كه در آن كنار با چند شاگرد نشسته، از من براي تدريس شايسته‌تر است و خود من هم از او استفاده مي‌كنم، همه با هم مي‌رويم به درس او، از آن روز در محضر و حلقه شاگردان شيخ ژوليده كه چشم‌هايش اندكي تراخم داشت و آثار فقر در او ديده مي‌شد حاضر شدند. اين شيخ ژوليده پوش همان است كه بعدها به نام حاج [[شیخ مرتضی انصاری]] معروف شد. او اهل شوشتر است و استاد المتأخرين لقب يافت.
+
۲ ـ الاجارة
  
==رحلت==
+
۳ ـ الارث
در نهایت در بيست و سوم [[رجب]] سال 1299 جهان فانی را وداع نمود و در مقبره اي كه به نام خودش و در مقابل مقبره ي استادش، محمدحسن نجفي [[صاحب جواهر]]، قرار داشت به خاك سپرده شد و بارگاه مولای متقيان دومين شخصيت جهان بشريت استقرار یافت.
+
 
 +
۴ ـ استصحاب
 +
 
 +
۵ ـ الزکاة
 +
 
 +
۶ ـ القضاء
 +
 
 +
۷ ـ الرسالة العملیة
 +
 
 +
۸ ـ الذخیرة، (حواشی بر قواعد [[شهید اول]])
 +
 
 +
۹ ـ تقریرات درس استادش آیت‌الله سید ابراهیم قزوینی
 +
 
 +
۱۰ ـ حاشیة [[فرائد الاصول (کتاب)|فرائدالاصول]]
 +
 
 +
۱۱ ـ حاشیةالنخبة (عربی، تهران، ۱۳۲۹ ق)
 +
 
 +
۱۲ ـ مناسک حج
 +
 
 +
۱۳ ـ رسالة فی مقدمة الواجب
 +
 
 +
۱۴ ـ الخلل فی الحج (ناتمام است.)
 +
 
 +
۱۵ ـ الصلاة
 +
 
 +
۱۶ ـ رسالة البرءة
 +
 
 +
۱۷ ـ بعض الرسائل الفتوائیة
 +
 
 +
۱۸ ـ اجوبة المسائل المتفرقة
 +
 
 +
۱۹ ـ تقریرات دروس فقهی و اصولی استادش [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]].
 +
 
 +
==ویژگی‌های اخلاقی==
 +
آیت الله کوه کمره‌ای گذشته از مقام علمی و فقهی، در [[زهد]]، [[تقوا]]، [[ایثار]]، گذشت، [[تواضع]]، علو طبع و حسن اخلاق، نادره ی دوران بود. [[مرتضی مطهری|شهید مرتضی مطهری]] در بیان مقام [[اخلاص]] و بی علاقگی ایشان به دنیا می‌نویسد: «یک روز آن مرحوم از جایی برمی‌گشت و نیم ساعت بیشتر به وقت درس باقی نمانده بود، فکر کرد در این وقت کم اگر به خانه برود به کاری نمی‌رسد، بهتر است برود به محل تدریس و به انتظار شاگردان بنشیند. وقتی به مدرس رسید هنوز کسی نیامده بود، ولی دید در یک گوشه [[مسجد]]، شیخ ژولیده‌ای با چند شاگرد نشسته و تدریس می‌کند، مرحوم سید حسین سخنان او را گوش کرد، با کمال تعجب احساس کرد که این شیخ ژولیده بسیار محققانه بحث می‌کند.
 +
 
 +
روز دیگر راغب شد عملاً زودتر بیاید و به سخنان شیخ گوش کند، او چنین کار را انجام داد و اعتقاد روز پیشین خود افزوده گشت. این عمل چند روز تکرار شد. برای مرحوم سید حسین یقین حاصل شد که این شیخ از خودش فاضل‌تر است و او از درس این شیخ استفاده می‌کند و اگر شاگردان خودش به جای درس او به درس این شیخ حاضر شوند بهره بیشتری خواهند برد. اینجا بود که خود را میان تسلیم و عناد، مخیر دید.
 +
 
 +
روز دیگر، که شاگردان آمدند و جمع شدند، گفت: رفقا امروز می‌خواهم مطلب تازه‌ای به شما بگویم. این شیخ که در آن کنار با چند شاگرد نشسته، از من برای تدریس شایسته‌تر است و خود من هم از او استفاده می‌کنم، همه با هم می‌رویم به درس او، از آن روز در محضر و حلقه شاگردان شیخ ژولیده که چشم‌هایش اندکی تراخم داشت و آثار فقر در او دیده می‌شد حاضر شدند. این شیخ ژولیده پوش همان است که بعدها به نام حاج [[شیخ مرتضی انصاری]] معروف شد.»
 +
 
 +
==وفات==
 +
مرحوم آیت الله سید حسین کوه کمره‌ای سرانجام در بیست و سوم [[رجب]] سال ۱۲۹۹ جهان فانی را وداع نمود و در محله العماره، در مقابل مقبره استادش، [[شیخ محمدحسن نجفی|محمدحسن نجفی]]، به خاک سپرده شد.
 +
 
 +
به خاطر این که هنگام رحلت ایشان، اولادی از او باقی نمانده بود، همه کتاب‌ها خطی و چاپی باقی مانده، به برادرزاده‌اش آیت‌الله [[سید محمد حجت کوه کمره ای|سید محمد حجت کوه کمری]] منتقل گردید و ایشان نیز ضمن استفاده از آن‌ها در مباحثاتش، به تحقیقات آن وحید عصر اشاره می‌کرد.
 +
 
 +
==منابع==
  
==پانویس ==
 
<references />
 
==منابع:==
 
 
*روز شمار مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما.
 
*روز شمار مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما.
 
*سایت شعائر.
 
*سایت شعائر.
*کتاب عدل شهید مطهری.
+
*عدل الهی، شهید مطهری.
 +
*ویکی فقه.
 +
 
 
{{سنجش کیفی
 
{{سنجش کیفی
 
|سنجش=شده
 
|سنجش=شده
|شناسه= ضعیف
+
|شناسه= خوب
 
|عنوان بندی مناسب= خوب
 
|عنوان بندی مناسب= خوب
 
|کفایت منابع و پی نوشت ها= متوسط
 
|کفایت منابع و پی نوشت ها= متوسط

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۵۸

آیت الله سید حسین کوه کمره‌ای (م، ۱۲۹۹ ق) معروف به «سید حسین ترک»، از مراجع و فقهای بزرگ شیعه در قرن سیزدهم هجری و از شاگردان شیخ انصاری بود. علامه کوه کمره‌ای، در فقه و اصول استادی ماهر بود و پس از مرحوم شیخ انصاری در ردیف میرزای بزرگ از زعمای حوزه عراق محسوب می شد.

نام کامل سید حسین کوه کمره‌ای
زادگاه آذربایجان شرقی
وفات ۱۲۹۹ قمری
مدفن العماره، عراق

Line.png

اساتید

شیخ انصاری، صاحب ضوابط، شیخ محمدحسن نجفی،...

شاگردان

محمد فاضل شربیانی، محمدحسن مامقانی، شیخ محمدطه نجف،...

آثار

وسیلة النجاة، حاشیه فرائدالاصول، مناسک حج،...

ولادت و نسب

سید حسین کوه کمری فرزند محمد بن حسن، در روستای ارونق یا کوه کمر (در آذربایجان شرقی) به دنیا آمد. نَسَب شریفش با ۲۴ واسطه به امام سجاد علیه‌السلام می رسید.

تحصیل و تدریس

حسین کوه کمره‌ای ابتدا در تبریز مقدمات علوم و سطوح فقه و اصول را نزد میرزا احمد مجتهد و فرزندش میرزا لطف علی مجتهد به پایان برد و سپس عازم عراق شد. سال‌ها در عتبات از محضر شیخ علی کاشف الغطاء، صاحب ضوابط، شیخ محمدحسن نجفی (صاحب جواهر) و مخصوصاً شیخ انصاری به خوبی بهره‌مند بود و استادی و اجتهاد او زبانزد همه فضلا و اساتید بزرگ قرار گرفت.

سید حسین در زمان شیخ مرتضی انصاری درس استادش را برای تعداد زیادی از فضلا تقریر می‌کرد و شیخ بخاطر علم و تقوایی که در او سراغ داشت، از او تجلیل می‌کرد تا جایی که احتیاطات و بعض امور را به او محول کرد.

سید حسین ترک پس از فوت شیخ انصاری بر کرسی تدریس نشست و تقریرات درسی شیخ را جلو می‌برد و متجاوز از ۸۰۰ نفر از علمای بزرگ در درس او حاضر می‌شدند که امثال علامه شرابیانی، فاضل ممقانی، شیخ محمد طه نجف و صدها نفر دیگر از شاگردان این سید استاد بودند.

مرحوم آیت الله سید حسین کوه کمره‌ای مجتهدی مشهور و معروف بود و حوزه درسی معتبری داشت، هر روز طبق معمول در ساعت معین به یکی از مسجدهای نجف می‌آمد و تدریس می کرد و بخاطر اهتمام و جدیت عجیب در درس و بحث، کلاس درس را به ندرت تعطیل می‌کرد.

آثار و تألیفات

مرحوم واعظ خیابانی با استناد به قول شاگرد فاضل آیت الله کوه کمری، شیخ محمدحسن ممقانی، درباره تالیفات وی می‌گوید: آن‌ها به قدر یک ظرف بزرگ مملوی که حملش مشکل باشد، بود، ولی به واسطه ضعف خط و عدم روابط در ذیل صفحات، تدوین آن‌ها صعب و ضایع گردید.

برخی آثار علمی و قلمی ایشان بدین قرار است:

۱ ـ وسیلة النجاة

۲ ـ الاجارة

۳ ـ الارث

۴ ـ استصحاب

۵ ـ الزکاة

۶ ـ القضاء

۷ ـ الرسالة العملیة

۸ ـ الذخیرة، (حواشی بر قواعد شهید اول)

۹ ـ تقریرات درس استادش آیت‌الله سید ابراهیم قزوینی

۱۰ ـ حاشیة فرائدالاصول

۱۱ ـ حاشیةالنخبة (عربی، تهران، ۱۳۲۹ ق)

۱۲ ـ مناسک حج

۱۳ ـ رسالة فی مقدمة الواجب

۱۴ ـ الخلل فی الحج (ناتمام است.)

۱۵ ـ الصلاة

۱۶ ـ رسالة البرءة

۱۷ ـ بعض الرسائل الفتوائیة

۱۸ ـ اجوبة المسائل المتفرقة

۱۹ ـ تقریرات دروس فقهی و اصولی استادش شیخ انصاری.

ویژگی‌های اخلاقی

آیت الله کوه کمره‌ای گذشته از مقام علمی و فقهی، در زهد، تقوا، ایثار، گذشت، تواضع، علو طبع و حسن اخلاق، نادره ی دوران بود. شهید مرتضی مطهری در بیان مقام اخلاص و بی علاقگی ایشان به دنیا می‌نویسد: «یک روز آن مرحوم از جایی برمی‌گشت و نیم ساعت بیشتر به وقت درس باقی نمانده بود، فکر کرد در این وقت کم اگر به خانه برود به کاری نمی‌رسد، بهتر است برود به محل تدریس و به انتظار شاگردان بنشیند. وقتی به مدرس رسید هنوز کسی نیامده بود، ولی دید در یک گوشه مسجد، شیخ ژولیده‌ای با چند شاگرد نشسته و تدریس می‌کند، مرحوم سید حسین سخنان او را گوش کرد، با کمال تعجب احساس کرد که این شیخ ژولیده بسیار محققانه بحث می‌کند.

روز دیگر راغب شد عملاً زودتر بیاید و به سخنان شیخ گوش کند، او چنین کار را انجام داد و اعتقاد روز پیشین خود افزوده گشت. این عمل چند روز تکرار شد. برای مرحوم سید حسین یقین حاصل شد که این شیخ از خودش فاضل‌تر است و او از درس این شیخ استفاده می‌کند و اگر شاگردان خودش به جای درس او به درس این شیخ حاضر شوند بهره بیشتری خواهند برد. اینجا بود که خود را میان تسلیم و عناد، مخیر دید.

روز دیگر، که شاگردان آمدند و جمع شدند، گفت: رفقا امروز می‌خواهم مطلب تازه‌ای به شما بگویم. این شیخ که در آن کنار با چند شاگرد نشسته، از من برای تدریس شایسته‌تر است و خود من هم از او استفاده می‌کنم، همه با هم می‌رویم به درس او، از آن روز در محضر و حلقه شاگردان شیخ ژولیده که چشم‌هایش اندکی تراخم داشت و آثار فقر در او دیده می‌شد حاضر شدند. این شیخ ژولیده پوش همان است که بعدها به نام حاج شیخ مرتضی انصاری معروف شد.»

وفات

مرحوم آیت الله سید حسین کوه کمره‌ای سرانجام در بیست و سوم رجب سال ۱۲۹۹ جهان فانی را وداع نمود و در محله العماره، در مقابل مقبره استادش، محمدحسن نجفی، به خاک سپرده شد.

به خاطر این که هنگام رحلت ایشان، اولادی از او باقی نمانده بود، همه کتاب‌ها خطی و چاپی باقی مانده، به برادرزاده‌اش آیت‌الله سید محمد حجت کوه کمری منتقل گردید و ایشان نیز ضمن استفاده از آن‌ها در مباحثاتش، به تحقیقات آن وحید عصر اشاره می‌کرد.

منابع

  • روز شمار مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما.
  • سایت شعائر.
  • عدل الهی، شهید مطهری.
  • ویکی فقه.