سنن النبی (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۷ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۱۵ توسط Zamani (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سنن النبی.jpg
نویسنده محمدحسین طباطبایی
موضوع سنت نبوي
زبان عربی
تعداد جلد 1
ملحقات محمدهادي الفقهي

سنن النبي صلي الله عليه و آله

سنن النبی صلی الله علیه و آله تالیف علامه طباطبایی، کتابی است که به بیان آداب و سنن و روش رفتاری رسول خدا صلی الله علیه و آله می پردازد. اصل کتاب به زبان عربی است که توسط مترجمین مختلفی به فارسی، انگلیسی و اردو ترجمه شده است.

مؤلف

آیت‌الله سید محمدحسين طباطبایی (1281-1360ش)، معروف به علامه طباطبایی، فقیه، عارف، فیلسوف، مفسر بزرگ و مشهور دوران معاصر، متولد تبریز و نویسنده تفسیر المیزان و دو کتاب درسی فلسفه با نام بدایة الحکمة و نهایة الحکمة است. علامه پس از تحصیلات مقدماتی به نجف رفت و از سال ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۴ش از اساتید بزرگ آنجا همچون سید علی آقای قاضی، آیت‌الله شیخ محمدحسین اصفهانى(ره)، آیت‌الله نایینى، سید ابوالحسن اصفهانى و آیت‌الله حجّت کوه‌کمرى بهره گرفت. سپس به زادگاه خویش بازگشت و مدت ده سال در آنجا بود و در سال 1325 به قم رفت. او در آنجا شروع به تدریس دروس تفسیر قرآن و فلسفه نمود که در آن زمان چندان بدان اهمیت داده نمی شد و این کار او موجب رونق این دو در حوزه قم شد. بسیاری از مدرسان بعدی فلسفه در حوزه علمیه قم شاگردان او بودند.

جریان تالیف کتاب

این کتاب در واقع به‌عنوان بخشی و ضمیمه‌ای بر تفسیر المیزان نوشته شده بوده و بعدها علاوه بر درج در آن تفسیر به عنوان یک کتاب مستقل نیز منتشر شد. علامه طباطبائی خود در این مورد می گوید: «این کتاب از جمله عنایات، الطافی است که خداوند سبحان امکان تالیف آن را به ما داد، بخشی از روایاتی که راویان مسلمان حدیث در کتابهای خود در مورد آداب و سنت های آقا و سرورمان حضرت رسول خدا صلی الله علیه و آله آورده اند را تا آنجا که زمان اندک و فرصت کوتاه ما اجازه داد، انتخاب نموده ایم».

در ترجمه این کتاب به زبان فارسی که توسط محمدهادی فقهی صورت گرفت توسط مترجم به هر باب از کتاب روایات دیگری نیز که به موضوع باب مرتبط بود اضافه گردید. تقريظ علامه طباطبايى بر ترجمه اين كتاب چنين است: بسم الله الرحمن الرحيم كتابى كه از نظر خوانندگان محترم مى‌گذرد مجموعه‌اى است از روايات سنن كه متضمن روش‌هاى عملى حضرت نبى اكرم(ص) بوده و آن اعمالى را كه آن حضرت در سير زندگى به آن‌ها مداومت فرموده و عنايت داشته است ضبط مى‌كند. بخشى از معروف‌ترين اين روايات را اينجانب در سال هزار و سيصد و پنجاه قمرى در رساله‌اى به نام سنن نبى گرد آورده بودم. اخيراً دانشمند معظم جناب آقاى آقا شيخ محمدهادى فقهى - دامت بركاته - با تتبعى وسيع و كوششى چند ساله بقاياى آن‌ها را كه در جوامع حديث و غير آن‌ها متفرق بودند به‌عنوان ملحقات جمع‌آورى نموده و به اصل ضم و به‌منظور تعميم فايده، تمام كتاب را با حفظ اصل عربى روايات به فارسى ترجمه نموده و در دسترس مراجعه‌كنندگان قرار داده‌اند؛ جزاه الله عن الإسلام و صادعه خير الجزاء. محمدحسين طباطبائى

ساختار کتاب

کتاب سنن النبی صلی الله علیه و آله، دارای 21 باب و ملحقات می باشد که به زبان عربی تالیف شده است که متن عربی این کتاب به فارسی شیوا و فصیح برگردانده شده است و برای مشتاقین به فراگیری علوم اهل بیت و علاقه مندان و پیروان مکتب پیامبر خاتم تهیه و تنظیم شده است. ابواب کتاب عبارتند از:

  • باب اول: شمائل پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب دوم: آداب معاشرت پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب سوم: آداب نظافت و احکام زینت پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب چهارم: آداب سفر پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب پنجم: آداب پوشیدنی های پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب ششم: آداب مسکن پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب هفتم: آداب خوابیدن و بستر پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب هشتم: آداب زناشویی و تربیت فرزند پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب نهم: آداب غذاها و آشامیدنی ها و آداب سفر پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب دهم: آداب خلوت ها و مستراح پیامبر صلی الله علیه و آله
  • باب یازدهم: آداب مردگان
  • باب دوازدهم: آداب معالجه و مداوا
  • باب سیزدهم: آداب مسواک زدن
  • باب چهاردهم: آداب وضو گرفتن
  • باب پانزدهم: آداب غسل کردن
  • باب شانزدهم: آداب نماز
  • باب هفدهم: آداب روزه
  • باب هجدم: آداب اعتکاف
  • باب نوزدهم: آداب صدقه
  • باب بیستم: آداب قرائت قرآن کریم
  • باب بیست و یکم: آداب دعا و ذکر تعدادی دعا و اذکار
  • ملحقات آداب جمع، ملحقات متفرقه، ملحقات شمائل پیامبر صلی الله علیه و آله

به گفته علامه طباطبایی: «در این کتاب حرفی از مکروهات به میان نیامده چرا که روش حق بر آن قرار گرفته که از پیامبر صلی الله علیه و آله هیچ کار مباح و مکروهی سر نزد و ادله عقلی و نقلی هم به این اصل استوار است، ناگفته پیداست که ما در این کتاب به جهت رعایت اختصار، سندهای احادیث را حذف نمودیم و فرقی میان روایات مسنده و مرسله نهادیم و برای سهولت در کار مراجعین نام کتابها و نویسندگان آنها را ذکر کرده تا اهل بحث بتوانند به اصل روایات نقل شده مراجعه نمایند و از خداوند در این راه کمک طلبیدیم».

این کتاب با عناوین دیگر توسط مترجمانی چون محمدهادی فقهی، حسین قهستانی، حسین استادولی و عباس عزیزی و... ترجمه و توسط ناشرانی چون تهذیب، انصاری و کتاب فروشی اسلامیه منتشر شده است. متن این کتاب به همراه ترجمه در سال 1354 به چاپ رسیده است. این کتاب همچنین توسط طاهر رضا جعفر در سال 2007 میلادی به انگلیسی و توسط ولی الحسن رضوی در سال 1376 به زبان اردو ترجمه و به چاپ رسیده است.

منابع

متن کتاب سنن النبي صلي الله عليه و آله

سنن النبي صلي الله عليه و آله