سادات

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۱ ژانویهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۰۷:۴۰ توسط Saeed zamani (بحث | مشارکت‌ها) (تعیین رده)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

Icon book.jpg

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


«سادات» جمع «سادة» است كه آن در اصل «سَيَدة» بر وزن طلبة و جمع مكسّر سائد به معنى سيد، بزرگ و مهتر است. پس سادات جمع الجمع سائد باشد نه جمع سيد؛

این واژه در عرف به نسل و ذريه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) از دختر گرامی اش فاطمه زهراء (سلام الله علیها) اطلاق می شود، و به معنى وسيعتر، نسل هاشم را كه در فقه اسلام از مستحقّين خمس بشمار آيند.


روایاتی در رابطه با «سادات»

روايات در باره فضيلت «سادات» فراوان آمده كه به برخى از آنها اشاره مي شود:

  • از حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) روايت شده كه هر خويشى و نسبت دامادى در روز قيامت گسيخته شود جز خويشى با من خواه نسبى باشد يا سببى (كه در آنجا نيز برقرار بُوَد).
  • مفضل بن عمر گويد: از امام صادق (علیه السلام) شنيدم كه هيچيك از فرزندان فاطمه (علیها سلام) نميرد تا اينكه به امامت امام به حق خود اقرار كند همچنانكه فرزندان حضرت یعقوب علیه السلام نمردند تا اينكه به توبه موفّق شدند.
  • بزنطى گويد: در خدمت امام رضا(علیه السلام) نشسته بودم سخن از سادات به ميان آمد، عرض كردم: آيا منحرف چه از خاندان شما و چه از غير شما يكسانند؟ فرمود: خير، نيكوكار ما اجرش دو چندان و بدكار ما گناهش دو چندان است.
  • فضل بن يونس گويد : امام كاظم (علیه السلام) به خانه ام وارد شد ، جمعى نشسته بودند خواستم آن حضرت را در صدر مجلس بنشانم ، فرمود : اى فضل صاحب خانه به صدر مجلس اولويّت دارد جز اينكه در جمع ، مردى از بنى هاشم باشد . عرض كردم: پس صدر حقّ شما ميباشد.
  • در تاريخ قم آمده كه «حسين بن حسن بن جعفر بن محمد بن اسماعيل بن جعفرالصادق» (علیه السلام) در قم علناً ميگسارى ميكرد و از اينگونه حركات باكى نداشت. روزى وى به خانه احمد بن اسحاق اشعرى كه مسئول اوقاف قم واز شيعيان معتبر وآبرومند در درگاه امام عسکرى(علیه السلام) بود رفت، احمد او را اجازه ورود به خانه خويش نداد و سيّد دل شكسته بازگشت.اتّفاقاً در آن سال احمد به حج رفت و در راه خود جهت تشرّف به حضور امام عسكرى(علیه السلام) به سامراء رفت، چون به درب خانه رسيد حضرت او را اجازه ورود نداد، احمد آنقدر به درب خانه گريه و لابه نمود تا بالاخره حضرت او را اجازه داد، چون وارد شد عرض كرد: يابن رسول الله چرا مرا اذن ندادى مگر نه من همان احمد بن اسحاقم كه از مواليان و ارادت كيشان شما مي باشم؟! حضرت فرمود: آرى ولى پسر عم ما را از در خويش براندى ! احمد بگريست و سوگند ياد كرد كه اين كار من بدين منظور بود كه وى از كار خويش دست بردارد و توبه كند و قصد بى ادبى نداشتم. حضرت فرمود: راست ميگوئى ولى به هر حال احترام آنها لازم است و چون به ما نسبت دارند مبادا در باره آنها توهين و تحقيرى روا دارى كه از زيانكاران خواهى شد. احمد چون از سفر حج بازگشت و مردم قم به ديدن او رفتند. «حسين» نيز در جمع مردم وارد خانه شد. به محض اينكه چشم احمد به وى افتاد فوراً از جا برخاست و او را استقبال نمود و به شايستگى از او احترام نمود و وى را به صدر مجلس نشاند. حسين سخت به شگفت آمد و از او سبب پرسيد، احمد داستان خود با امام عسكرى (علیه السلام) را براى او باز گفت: حسين چون شنيد در حال از اعمال خويش نادم گشت و توبه نمود و از آن به بعد از صلحا و نيكان شد و همواره ملازم مسجد بود تا مرگش فرا رسيد و در كنار مزار حضرت فاطمه بنت موسى به خاك سپرده شد.


  • از امام صادق (علیه السلام) نقل است كه پيغمبر(صلی الله علیه و آله) در فتح مكه برفراز كوه صفا بايستاد و فرمود: «اى بنى هاشم، اى بنى عبدالمطلب من فرستاده خدايم به سوى شما، من دلسوز شمايم، مبادا بگوئيد «محمّد» از ما است! كه بخدا سوگند منسوبين به من تنها پرهيزكارانند، خواه از شما باشند يا از غير شما، مبادا در روز قيامت شما را ببينم كه دنيا را با خود داريد و ديگران توشه ابدى با خود آورده باشند؛ بدانيد كه من آنچه در باره شما وظيفه داشتم رساندم و ديگر عمل من به خودم و عمل شما به خود شما مربوط است».[۱]


پانویس

  1. بحارالانوار:7/238 و 46/168 ـ 181 و 66/423 و 50/323 و 49/222 و 23/263 و 8/359.

منبع: سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ «معارف و معاریف»؛