ریاض المسائل (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۲ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۳۳ توسط مهدی موسوی (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی « «ریاض المسائل فی بیان الاحكام بالدلائل» یا «ریاض المسائل و حیاض المسائل» و...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«ریاض المسائل فی بیان الاحكام بالدلائل» یا «ریاض المسائل و حیاض المسائل» و یا «شرح كبیر» مهم‌ترین اثر فقهی صاحب ریاض می‌باشد. این اثر كم‌نظیر و بسیار مهم شرح «مختصر النافع» محقق اول است. نوشتن آن در نیمه شب جمعه، بیست و هفتم ماه صفر سال 1192 هـ.ق به اتمام رسیده است.

ریاض المسائل یك دوره كامل فقه استدلالی از باب طهارت تا باب دیات در دو مجلد می‌باشد، كه حاوی نظرات بزرگان فقه مثل شیخ طوسی، شیخ صدوق، علامه حلی، شهید اول، شهید ثانی، قاضی سعیدالدین، كلینی، محمدباقر سبزواری، طبرسی، راوندی، فاضل مقداد، فخرالمحققین، مقدس اردبیلی و دیگر بزرگان است.

شیوه ورود و خروج صاحب ریاض در مسائل فقهی در این كتاب بدین صورت است كه ابتدا، با طرح مسئله فقهی و تبیین مفهوم موضوع آن به ذكر نظرات مختلف و ادله آنان می‌پردازد و با بیانی شیوا و در عین حال، مستدل و متقن به نقد آنان می‌پردازد و سپس برای اثبات فتوای خود، به ادله شرعی استناد می‌كند. ترتیب منطقی نظرات و ادله و نقد آن‌ها طوری است كه خواننده در مطالعه آن احساس خستگی نمی‌كند. به همین جهت، این كتاب طی سال‌ها یكی از كتب درسی حوزه‌های علمیه بوده و هم‌اكنون نیز یكی از كتاب‌های مرجع و مورد تحقیق فضلا و فقها است.

میرزا محمدعلی مدرس در وصف این كتاب می‌گوید: «این كتاب ریاض المسائل در غایت جودت و متانت و به طور اختصار، حاوی اكثر اقوال و ادله فقهیه با عبارات فصیحه و مسجعه بوده و مراجع استفاده اكابر و فحول و این كتاب، شرح مختصر نافع محقق اول است و بارها در ایران چاپ شده و معروف به شرح كبیر است».

نویسنده: «منتهی المقال» در توصیف «ریاض المسائل» چنین می‌نویسد: «ریاض المسائل كتابی است در نهایت نیكویی، كه مثل آن سابقه نداشته است. هر آنچه از ادله و نظرات به ایشان رسیده در آن كتاب ذكر كرده است، به طوری كه انجام آن بر غیر ایشان، مشكل؛ بلكه محال می‌باشد».