ذلت نفس: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{ضعیف}}
 
{{ضعیف}}
{{منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}}
+
 
 +
==تعریف==
  
 
ذلت نفس و تن دادن به پستی ها و اعمال زشت از رذايل اخلاقى و نقطه مقابل [[عزت نفس]] است. يعنى به همان ميزانى که عزت نفس و بزرگوارى آن ستايش شده است؛ تن دادن به خوارى امرى ناپسند بوده و مورد نکوهش قرار گرفته است.
 
ذلت نفس و تن دادن به پستی ها و اعمال زشت از رذايل اخلاقى و نقطه مقابل [[عزت نفس]] است. يعنى به همان ميزانى که عزت نفس و بزرگوارى آن ستايش شده است؛ تن دادن به خوارى امرى ناپسند بوده و مورد نکوهش قرار گرفته است.
  
اين صفت نفسانى با تواضع رابطه نزديکى دارد زيرا هر فضيلتى حد وسط است و دو طرف افراط و تفريط آن مذموم است و صفت تواضع حد وسط است و طرف افراط آن [[کبر]] و طرف تفريط آن ذلت نفس است و براى انسان مومن جايز نيست که خود را ذليل و پست کند.
+
اين صفت نفسانى با تواضع رابطه نزديکى دارد زيرا هر فضيلتى حد وسط است و دو طرف افراط و تفريط آن مذموم است و صفت تواضع حد وسط است و طرف افراط آن [[کبر]] و طرف تفريط آن ذلت نفس است و براى انسان مومن جايز نيست که خود را ذليل و پست کند.<ref>[http://thesaurus.islamicdoc.org/thesaurus/ ذلت نفس، اصطلاحنامه جامع علوم اسلامی]، بازیابی: 5 اسفند 92</ref>
 +
 
 +
== تفاوت ذلت نفس با تواضع==
 +
 
 +
تواضع، از صفات نیک اخلاقی است که فردی بدون هیچ چشمداشت مادی و دنیایی، از تکبر و برتربینی در برابر دیگر افراد با ایمان خودداری نموده و مزایا و محاسن خود را به رخ آنان نکشد.
 +
در مقابل، ذلّت و خواری؛ یعنی آن‌که خود را برای دنیاپرستان کوچک کرده و در مقابل آنها به تملق و چاپلوسی پرداخته تا از این طریق به منافع پَست مادی دست یابد که این رفتار در اسلام مورد نکوهش قرار گرفته است.
 +
در آموزه‌های دین اسلام برای تواضع آثاری مانند سربلندی، جلب محبّت دیگران و ... ذکر شده است.
 +
در مرز و تفاوت میان تواضع و ذلّت باید گفت: تواضع، اقدامى است که انسان داوطلبانه در برابر دیگران به خاطر امتیازاتى که در آنان احساس می‌کند، انجام مى ‌دهد. ممکن است فردى خود را در برابر دیگران از جهتى یا جهاتى داراى امتیاز ببیند، براى این‌که مبادا به غرور و تکبر مبتلا شود باید به جهات امتیاز خود توجه نکند، بلکه به امتیازهاى دیگران - حتى احتمال پاره‌اى امتیازات در آنان - توجه کند و به خاطر همان جهات امتیاز، فروتنى کند؛ اما ذلّت، امرى است که معمولاً از ناحیه دیگران تحمیل می‌گردد و در ذلّت، فردِ ذّلت‌ پذیر تحقیر می‌شود، اگر تواضع با ذلت همراه شود، از نظر اخلاق اسلامی مردود است.<ref>[http://http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa29534 اسلام کوئست]</ref>
 +
 
 +
==پانویس==
 +
<references/>
  
 
==منابع==
 
==منابع==

نسخهٔ ‏۷ سپتامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۱:۳۵


تعریف

ذلت نفس و تن دادن به پستی ها و اعمال زشت از رذايل اخلاقى و نقطه مقابل عزت نفس است. يعنى به همان ميزانى که عزت نفس و بزرگوارى آن ستايش شده است؛ تن دادن به خوارى امرى ناپسند بوده و مورد نکوهش قرار گرفته است.

اين صفت نفسانى با تواضع رابطه نزديکى دارد زيرا هر فضيلتى حد وسط است و دو طرف افراط و تفريط آن مذموم است و صفت تواضع حد وسط است و طرف افراط آن کبر و طرف تفريط آن ذلت نفس است و براى انسان مومن جايز نيست که خود را ذليل و پست کند.[۱]

تفاوت ذلت نفس با تواضع

تواضع، از صفات نیک اخلاقی است که فردی بدون هیچ چشمداشت مادی و دنیایی، از تکبر و برتربینی در برابر دیگر افراد با ایمان خودداری نموده و مزایا و محاسن خود را به رخ آنان نکشد. در مقابل، ذلّت و خواری؛ یعنی آن‌که خود را برای دنیاپرستان کوچک کرده و در مقابل آنها به تملق و چاپلوسی پرداخته تا از این طریق به منافع پَست مادی دست یابد که این رفتار در اسلام مورد نکوهش قرار گرفته است. در آموزه‌های دین اسلام برای تواضع آثاری مانند سربلندی، جلب محبّت دیگران و ... ذکر شده است. در مرز و تفاوت میان تواضع و ذلّت باید گفت: تواضع، اقدامى است که انسان داوطلبانه در برابر دیگران به خاطر امتیازاتى که در آنان احساس می‌کند، انجام مى ‌دهد. ممکن است فردى خود را در برابر دیگران از جهتى یا جهاتى داراى امتیاز ببیند، براى این‌که مبادا به غرور و تکبر مبتلا شود باید به جهات امتیاز خود توجه نکند، بلکه به امتیازهاى دیگران - حتى احتمال پاره‌اى امتیازات در آنان - توجه کند و به خاطر همان جهات امتیاز، فروتنى کند؛ اما ذلّت، امرى است که معمولاً از ناحیه دیگران تحمیل می‌گردد و در ذلّت، فردِ ذّلت‌ پذیر تحقیر می‌شود، اگر تواضع با ذلت همراه شود، از نظر اخلاق اسلامی مردود است.[۲]

پانویس

منابع