حدیث معلّل‌

این صفحه مدخلی از فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

از اقسام خبر واحد

حدیث معلّل در اصطلاح علم درایه به حدیثى اطلاق مى‌شود كه به حسب ظاهر، متن و سند آن بدون اشكال، لیكن در واقع در متن یا سند دچار ضعف دقیق و ظریفى باشد كه تنها افراد خبره و صاحب نظر در فن حدیث متوجه اشكال آن مى‌شوند.

حدیث معلّل بدین معنا اعتبار ندارد؛ از این رو، آن را از اقسام حدیث ضعیف برشمرده‌اند؛ هر چند در اصطلاح متأخران، حدیث صحیح شمرده شود.

حدیث معلّل در كلمات متأخران به حدیثى اطلاق مى‌شود كه علت حكم در آن ذكر شده باشد. اصولیان در مقام تعارض دو حدیث، معلل را بر غیرمعلل مقدم و ذكر علت را از اسباب ترجیح دانسته‌اند. لیكن برخى معلّل بودن را از مرجّحات ندانسته‌اند.

منابع

جمعى از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، جلد ‌3، صفحه 274‌.