ام ولد

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

اُمّ وَلَد یا استیلاد اصطلاحی فقهی است درباره کنیزی که از مالک خود باردار شود.[۱] این اصطلاح در لغت به معنای مادر فرزند است.[۲] استیلاد اصطلاح دیگری برای این مفهوم است که در باب نکاح از آن بحث می‎شود. این کلمه به معنای توانایی و استعداد باروری است و در ابواب دیگر فقهی نیز به کار رفته است.[۳]

در فقه برای تحقق وصف ام ولد باید پدر فرزند آزاد باشد و برده نباشد.[۴] فرزند به دنیا آمده، برده نخواهد بود.[۵] ام ولد پس از مرگ مالک (پدرفرزند) به واسطه ارث فرزند خود یا بخشی از آن، آزاد خواهد شد. در غیر این صورت برده خواهد ماند.[۶]

بر اساس نقل شیخ مفید در ارشاد، مادر هفت تن از امامان شیعه از جمله شهربانو مادر امام سجاد و نرجس مادر امام مهدی ام ولد بوده‌اند.[۷]

پانویس

  1. حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت، ج۲، ص۹۵؛ هاشمی شاهرودی، المعجم الفقهی لکتب الشیخ الطوسی، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۲۸۴.
  2. دهخدا، لغت‌نامه، ۱۳۴۲ش، ج۸، ص۲۱۴.
  3. أنصاری، الموسوعة الفقهیة المیسرة، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۶۵؛ هاشمی شاهرودی، المعجم الفقهی لکتب الشیخ الطوسی، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۲۸۴.
  4. حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت، ج۲، ص۹۵.
  5. حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت، ج۲، ص۹۵.
  6. طوسی، المبسوط، المکتبه المرتضویه، ج۶، ص۱۸۶؛ حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت، ج۲، ص۹۵
  7. مفید، إرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۳۷، ۲۱۵، ۲۴۷، ۲۷۳، ۲۹۷، ۳۱۳، ۳۳۹.


منابع

  • انصاری، محمدعلی، الموسوعة الفقهیة المیسرة، قم، مجمع الفكر الإسلامی، ۱۴۱۵ق.
  • حلی، حسن بن یوسف، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت علیهم‌السلام‌، بی‎تا.
  • دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه، بی‎نا، ۱۳۴۲ش.
  • هاشمی شاهرودی، سید محمود، المعجم الفقهی لکتب الشیخ الطوسی، قم، موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، ۱۳۸۳ش.
  • طوسی، محمد بن حسن، المبسوط، به تحقیق: محمدباقر بهبودی، تهران، المکتبه المرتضویه، بی‎تا.
  • مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.

منبع

ویکی شیعه