اقامه

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


اِقامه: كلماتى ويژه.

كيفيّت

به قول مشهور، اقامه هفده جمله است: «اللّهُ أَكْبَر»،«أَشْهَدُ أَنْ لا اِلهَ اِلا اللّه»، «أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدَاً رَسُولُ اللّه»،«حَىَّ عَلَى الصَّلاةِ»، «حَىَّ عَلَى الفَلاحِ»،«حَىَّ عَلَى خَيْرِ العَمَل»،«قَدْ قامَتِ الصَّلاةُ»،«اللّهُ أَكْبَر»هر كدام دو مرتبه و«لا اِلـهَ اِلاّ«اللّه»يك مرتبه.[۱]

به قول مشهور، شهادت به ولايت حضرت اميرالمؤمنين و ديگر امامان عليهم السلام جزء اقامه نيست، ليكن مستحب است.[۲] زن مى‌تواند به تكبير و شهادتين بسنده كند. مسافر نيز مى‌تواند جمله‌هاى اقامه را يك بار بگويد.[۳]

شرايط: عقل، ايمان (اعتقاد به امامت امامان معصوم عليهم السلام)، قصد قربت، ترتيب، موالات، درست ادا كردن و خواندن آن پس از داخل شدن وقت نماز، شرايط صحت اقامه‌اند.[۴] در شرط بودن طهارت (وضو، غسل يا تيمّم) در صحّت اقامه، اختلاف است. شرط نبودن آن به مشهور نسبت داده شده است.[۵]

احكام

به قول مشهور متأخّران، اقامه در نمازهاى يوميّه همانند اذان، براى مرد و زن، در نماز فرادا و جماعت، ادا و قضا، مستحب است. گروهى از قُدما به شرطيّت اذان و اقامه در صحت نماز جماعت و برخى فقها به وجوب اقامه براى نمازگزار مرد قائل‌اند. برخى احتمال داده‌اند كه مراد قدما از شرطيّت، شرطيّت اذان و اقامه نسبت به حصول فضيلت نماز جماعت باشد، نه صحّت آن.[۶]

در مواردى اقامه همراه با اذان ساقط مى‌شود.[۷]

به قول مشهور، اگر نمازگزار اذان و اقامه را فراموش كند و پيش از ركوع يادش بيايد، مى‌تواند براى تدارك آن دو نماز را قطع كند.[۸] در جواز قطع نماز براى تدارك اقامه تنها اختلاف است.[۹]

رو به قبله ايستادن به قول مشهور، استقرار و طمأنينه داشتن در حال اقامه، جزم دادن به آخر هر جمله و سريع خواندن اقامه نسبت به اذان، مستحب است.[۱۰] در استحباب حكايت اقامه (تكرار اقامه ديگرى) اختلاف است. قول به عدم استحباب، به مشهور نسبت داده شده است.[۱۱] سخن گفتن به قول مشهور[۱۲] و التفات به سمت چپ و راست در حال اقامه، مكروه است.[۱۳] گفتن اقامه در گوش چپ و اذان در گوش راست نوزاد، مستحب است.[۱۴]

پانویس

  1. جواهرالكلام 9/ 82
  2. 86ـ87؛ العروة الوثقى 1/602.
  3. جواهرالكلام 9/ 87ـ88.
  4. العروة الوثقى 1/ 608ـ609.
  5. جواهرالكلام، 9/59.
  6. 5ـ11.
  7. العروة الوثقى 1/ 604ـ606.
  8. جواهرالكلام، ج9، ص64.
  9. همان، ص70.
  10. 92ـ97؛ مستمسك العروة 5/ 594ـ599.
  11. مستمسك العروة 5/ 576ـ577.
  12. جواهرالكلام، 9/97.
  13. 129ـ130.
  14. 148.


منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج1، ص633-631.