ابن شهر آشوب

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۲۷ توسط Zamani (بحث | مشارکت‌ها) (مرتب کردن)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

رشیدالدین ابوعبدالله محمد بن علی بن شهر آشوب مازندرانی معروف به ابن شهر آشوب (م 588 ه‍ـ.ق)[۱]، مفسر، محدث‌، اديب‌ و فقيه‌ امامى‌.[۲]

زندگی‌نامه

ابن شهر آشوب در سال 488 قمری در سارى متولد شد. نیاى وى شهرآشوب از شاگردان شیخ طوسى بود و ابن شهرآشوب به واسطه‌ى پدر خود از او روایت مى‌كرد. در هشت سالگى قرآن را حفظ مى‌خواند. از زمخشرى و احمد و محمد غزالى و خطیب خوارزمى اجازه‌ى روایت داشت. بنا به دلایل مذهبى به حلب كه در آن زمان در پرتو حمایت حمدانیها پیشرفته‌ترین مركز علمى تشیع و پناهگاه شیعیان بود، رفت. مدتى نیز در بغداد اقامت داشت. به دلیل اینكه بلاغتش در خطبه مورد پسند مقتفى، خلیفه‌ى عباسى، واقع شد و مواعظش در وى مؤثر افتاد، منصب تدریس در بغداد و لقب رشیدالدین گرفت. شهرت و مقبولیت وى چندان بود كه على‌رغم اعتقادات شیعى، مورد احترام و قبول اهل تسنن نیز بود و وى را از محدثین ثقه مى‌دانند. مقبره‌ى ابن شهرآشوب در جبل‌جوشن نزدیك مشهد حسینى قرار دارد.[۳]

اساتید

ابن شهر آشوب سفرهايى‌ به‌ نواحى‌ مختلف‌ ايران‌، عراق‌ و شام‌ داشته‌، و از عالمان‌ بزرگى‌ از شيعه‌ و اهل‌ سنت‌ دانش‌ آموخته‌ است‌؛ از جملة آنان‌ مى‌توان‌ از احمد غزالى‌، جارالله‌ زمخشري‌، ابوعلى‌ طبرسى‌، ابوالحسن‌ بيهقى‌، خطيب‌ خوارزمى‌ و قطب‌الدين‌ راوندي‌، شیخ شهر آشوب (جدش)، شیخ علی (پدرش)، فتال نیشابوری، شیخ ابو علی فضل بن حسن طبرسی، ابومنصور طبرسی، ابوالفتوح رازی، قاضی ناصح‌الدین آمدی، قطب‌الدین راوندی، جارالله زمخشری، ابوالحسن علی بیهقی و...نام‌ برد.

شاگردان

از شاگردان‌ و راويان‌ ابن‌ شهر آشوب‌ نيز مى‌توان‌ ابن‌ ادريس‌ حلى‌، ابن‌ بطريق‌ حلى‌، ابن‌ ابى‌ طى‌ حلبى‌ و ابن‌ زهرة حلبى‌ را ياد كرد.

تألیفات

  • آثار متشابه القرآن و مختلفه
  • مناقب آل ابی‌طالب
  • معالم العلماء: كه‌ تلخيصى‌ است‌ از فهرست‌ شيخ‌ طوسى‌ و زياداتى‌ بدان‌ افزوده‌ شده‌ است‌ [۴]
  • مثالب النواصب
  • مائده الفائده
  • امثال فی الامثال
  • الاوصاف
  • المنهاج الجدیده
  • انساب آل ابی‌طالب
  • نخب الاخبار الخصائص الفاطمیه
  • بیان التنزیل
  • الموالید
  • المحزون المكنون فی عیون القرآن
  • الطرائف فی الحدود والحقائق
  • الحاوی
  • الفصول فی النحو.

پانویس

  1. مرکز مطالعات و پژوهش‌هاي فرهنگي حوزه علميه،سایت اندیشه قم، مقاله ابن شهر اشوب از حافظ فرزانه
  2. دانشنامه ایران، ج1، مدخل "ابن شهر آشوب"
  3. اثر آفرینان، ج 1، ص 121.
  4. دانشنامه ایران، ج1، مدخل "ابن شهر آشوب"

پيوندها