آیات کتاب الطهارة: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ایجاد)
 
سطر ۱: سطر ۱:
{{نیازمند ویرایش فنی}}
 
 
{{بخشی از یک کتاب}}
 
{{بخشی از یک کتاب}}
  
درباره طهارت در کتاب الطهاره کتابهای فقهی دوازده آيه ياد شده است بدين قرار:
+
درباره طهارت در کتاب الطهاره کتاب های فقهی دوازده آيه ياد شده است، بدين قرار:
  
1- آيۀ 8 و 9 از سورۀ مائده:
+
==آيه 6 از [[سوره مائده]]:==
  
يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذٰا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلٰاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرٰافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ وَ إِنْ كُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا وَ إِنْ كُنْتُمْ مَرْضىٰ أَوْ عَلىٰ سَفَرٍ أَوْ جٰاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغٰائِطِ أَوْ لٰامَسْتُمُ النِّسٰاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مٰاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ مِنْهُ. مٰا يُرِيدُ اللّٰهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَرَجٍ وَ لٰكِنْ يُرِيدُ لِيُطَهِّرَكُمْ وَ لِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ.
+
{{متن قرآن|«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فاغْسِلُواْ وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُواْ بِرُؤُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَينِ وَإِن كُنتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُواْ وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مَّنكُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُم مِّنْهُ مَا يُرِيدُ اللّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَـكِن يُرِيدُ لِيُطَهَّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ»}}.  
  
اين آيه بر تشريع و وضع حكم طهارات سه گانه (وضوء و غسل و تيمم) و مورد و كيفيت و ترتيب هر يك از آنها و در پايان بر توسعه و تخفيف در احكام و رفع حرج و تضييق از انام، كه نعمتى كامل و تمام است، بطور صريح دلالت دارد.
+
اين آيه بر تشريع و وضع حكم طهارات سه گانه ([[وضو]] و [[غسل]] و [[تيمم]]) و مورد و كيفيت و ترتيب هر يك از آنها و در پايان بر توسعه و تخفيف در [[احكام]] و رفع حرج و تضييق از انام كه نعمتى كامل و تمام است، به طور صريح دلالت دارد.
  
2- آيۀ 46 از سورۀ نساء:
+
==آيه 43 از [[سوره نساء]]:==
  
يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لٰا تَقْرَبُوا الصَّلٰاةَ وَ أَنْتُمْ سُكٰارىٰ حَتّٰى تَعْلَمُوا مٰا تَقُولُونَ وَ لٰا جُنُباً إِلّٰا عٰابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغْتَسِلُوا وَ إِنْ كُنْتُمْ مَرْضىٰ أَوْ عَلىٰ سَفَرٍ أَوْ جٰاءَ أَحَدٌ مِنْكُمْ مِنَ الْغٰائِطِ أَوْ لٰامَسْتُمُ النِّسٰاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مٰاءً فَتَيَمَّمُوا صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِكُمْ وَ أَيْدِيكُمْ إِنَّ اللّٰهَ كٰانَ عَفُوًّا غَفُوراً.
+
{{متن قرآن|«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَتَقْرَبُواْ الصَّلاَةَ وَأَنتُمْ سُكَارَى حَتَّىَ تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ وَلاَ جُنُبًا إِلاَّ عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىَ تَغْتَسِلُواْ وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مِّنكُم مِّن الْغَآئِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا»}}.
  
از اين آيه كه «حرمت اسكار» و «وجوب غسل» براى شخص جنب و «احترام مساجد» و «وجوب تيمم» با شرائط مزبور و چگونگى آن، به اشارت يا به صراحت، از آن مستفاد است احكامى ديگر (كه فاضل مقداد، مجموع را به سى و يك حكم انهاء كرده) نيز استفاده شده است.
+
از اين آيه كه «حرمت اسكار» و «وجوب غسل» براى شخص جنب و «احترام مساجد» و «وجوب تيمم» با شرائط مزبور و چگونگى آن به اشارت يا به صراحت، از آن مستفاد است. احكامى ديگر (كه فاضل مقداد، مجموع را به سى و يك حكم انهاء كرده) نيز استفاده شده است.
  
3- آيۀ 4 از سورۀ بينه:
+
==آيه 4 از [[سوره بينه]]:==
  
وَ مٰا أُمِرُوا إِلّٰا لِيَعْبُدُوا اللّٰهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ.
+
{{متن قرآن|«وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ»}}.
  
از اين آيه وجوب نيت و قصد قربت و اخلاص در همۀ عبادات، كه از آن جمله است طهارات سه گانه، استفاده شده و دو حديث نبوى:
+
از اين آيه وجوب نيت و قصد قربت و اخلاص در همه عبادات كه از آن جمله است طهارات سه گانه استفاده شده و دو حديث نبوى: «إنّما الأعمال بالنّيّات و إنّما لكلّ امرئ ما نوى» و در حديث قدسي «من عمل عملا أشرك فيه غيرى تركته لشريكه» به همين مفاد ايراد گرديده است.
  
إنّما الأعمال بالنّيّات و إنّما لكلّ امرئ ما نوى. و در حديث قدسي «من عمل عملا أشرك فيه غيرى تركته لشريكه» به همين مفاد ايراد گرديده است.
+
==آيه 77 و 78 و 79 از [[سوره واقعه]]:==
  
4- آيۀ 76 و 77 و 78 از سورۀ واقعه إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ فِي كِتٰابٍ مَكْنُونٍ لٰا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ از اين آيه، حكم حرمت مسّ كتابت قرآن مجيد (بلكه به عقيدۀ منقول از شافعى حواشى آن نيز) براى كسى كه با طهارت نباشد و هم حرمت قرائت جنب و حائض همۀ قرآن يا خصوص سوره‌هاى عزائم آن را (با اختلاف مذاهب در اين موضوع) استفاده گرديده است.
+
{{متن قرآن|«إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ × فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ × لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ»}}.
  
5- آخر آيۀ 109 از سورۀ توبه فِيهِ رِجٰالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَ اللّٰهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ از اين آيه، حكم طهارت از نجاسات استفاده گرديده و دور نباشد، چنانكه فاضل مقداد، توجه كرده و گفته است بر استحباب محافظت بر طهارت نيز اشعار داشته باشد.
+
از اين آيه، حكم حرمت مسّ كتابت قرآن مجيد (بلكه به عقيده منقول از شافعى حواشى آن نيز) براى كسى كه با طهارت نباشد و هم حرمت قرائت جنب و حائض همه [[قرآن]] يا خصوص سوره‌هاى عزائم آن را (با اختلاف مذاهب در اين موضوع) استفاده گرديده است.
  
6- آخر آيۀ 50 از سورۀ فرقان وَ أَنْزَلْنٰا مِنَ السَّمٰاءِ مٰاءً طَهُوراً از اين آيه علاوه بر حكم طهارت ذاتى آب حكم مطهّر بودن آن نيز استفاده شده است.
+
==آخر آيه 108 از [[سوره توبه]]:==
  
7- وسط آيۀ 11 از سورۀ انفال وَ يُنَزِّلُ عَلَيْكُمْ مِنَ السَّمٰاءِ مٰاءً لِيُطَهِّرَكُمْ بِهِ وَ يُذْهِبَ عَنْكُمْ رِجْزَ الشَّيْطٰانِ از راه «امتنان» مستفاد از اين آيه بر اين استدلال شده كه تنها آبست، از همۀ مايعات، كه طهارت از حدث و خبث به آن حاصل مى‌گردد.
+
{{متن قرآن|«فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُواْ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ»}}.
  
و هم به كلمۀ «رجز» كه در لغت بمعنى نجاست و بحسب يكى از سه قول كه در تفسير آيه گفته شده مراد از آن جنابت است بر نجس بودن «منى» استدلال گرديده است.
+
از اين آيه، حكم طهارت از نجاسات استفاده گرديده و دور نباشد، چنان كه فاضل مقداد توجه كرده و گفته است بر استحباب محافظت بر طهارت نيز اشعار داشته باشد.
  
8- آيۀ 222 از سورۀ بقره وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذىً
+
==آخر آيه 48 از [[سوره فرقان]]:==
  
فَاعْتَزِلُوا النِّسٰاءَ فِي الْمَحِيضِ وَ لٰا تَقْرَبُوهُنَّ حَتّٰى يَطْهُرْنَ فَإِذٰا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللّٰهُ، إِنَّ اللّٰهَ يُحِبُّ التَّوّٰابِينَ وَ يُحِبُّ- الْمُتَطَهِّرِينَ.
+
{{متن قرآن|«وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاء مَاء طَهُورًا»}}.
 +
 
 +
از اين آيه علاوه بر حكم طهارت ذاتى آب حكم مطهر بودن آن نيز استفاده شده است.
 +
 
 +
==وسط آيه 11 از [[سوره انفال]]:==
 +
 
 +
{{متن قرآن|«وَيُنَزِّلُ عَلَيْكُم مِّن السَّمَاء مَاء لِّيُطَهِّرَكُم بِهِ وَيُذْهِبَ عَنكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ»}}.
 +
 
 +
از راه «امتنان» مستفاد از اين آيه بر اين استدلال شده كه تنها آبست، از همه مايعات كه طهارت از حدث و خبث به آن حاصل مى‌گردد.
 +
 
 +
و هم به كلمه «رجز» كه در لغت به معنى نجاست و به حسب يكى از سه قول كه در تفسير آيه گفته شده مراد از آن جنابت است بر نجس بودن «منى» استدلال گرديده است.
 +
 
 +
==آيه 222 از [[سوره بقره]]:==
 +
 
 +
{{متن قرآن|«وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُواْ النِّسَاء فِي الْمَحِيضِ وَلاَ تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىَ يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللّهُ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ»}}.
  
 
از اين آيه شش حكم استفاده شده كه از آن جمله است نجس بودن حيض و موجب شدن آن براى غسل و وجوب اعتزال از زنان در آن حال.
 
از اين آيه شش حكم استفاده شده كه از آن جمله است نجس بودن حيض و موجب شدن آن براى غسل و وجوب اعتزال از زنان در آن حال.
  
9- اول آيه 28 از سورۀ توبه إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلٰا يَقْرَبُوا- الْمَسْجِدَ الْحَرٰامَ بَعْدَ عٰامِهِمْ هٰذٰا از اين آيه چهار حكم استفاده شده كه از جمله است: نجس العين بودن مشركان و ممنوع بودن آنها از دخول در مسجد الحرام.
+
==اول آيه 28 از [[سوره توبه]]:==
  
10- آيه 92 از سورۀ مائده يٰا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَيْسِرُ وَ الْأَنْصٰابُ وَ الْأَزْلٰامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطٰانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ.
+
{{متن قرآن|« إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلاَ يَقْرَبُواْ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَـذَا»}}.
 +
 
 +
از اين آيه چهار حكم استفاده شده كه از جمله است: نجس العين بودن مشركان و ممنوع بودن آنها از دخول در [[مسجدالحرام]].
 +
 
 +
==آيه 92 از [[سوره مائده]]:==
 +
 
 +
{{متن قرآن|«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»}}.
  
 
از اين آيه علاوه بر حكم حرمت خمر و قمار بر حكم نجاست خمر نيز استدلال شده است.
 
از اين آيه علاوه بر حكم حرمت خمر و قمار بر حكم نجاست خمر نيز استدلال شده است.
  
11- آيۀ 4 و 5 از سورۀ مدّثّر وَ ثِيٰابَكَ فَطَهِّرْ وَ الرُّجْزَ فَاهْجُرْ از اين آيه احكامى چند از قبيل «وجوب غيرى» تطهير استفاده شده است.
+
==آيه 4 و 5 از [[سوره مدثر]]:==
 +
 
 +
{{متن قرآن|«وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ × وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ»}}.
  
12- اول آيه 118 از سورۀ بقره وَ إِذِ ابْتَلىٰ إِبْرٰاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمٰاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ ...
+
از اين آيه احكامى چند از قبيل «وجوب غيرى» تطهير استفاده شده است.
  
«كلمات» را در آيه عبارت از ده امر زير دانسته‌اند: پنج در قسمت سر و آنها عبارت است از مضمضه و استنشاق و فرق و چيدن شارب و مسواك كشيدن. و پنج ديگر در قسمت بدن و آنها عبارت است از: ختان و ستردن موى عانه و گرفتن ناخن‌
+
==اول آيه 124 از [[سوره بقره]]:==
  
و ستردن موى زير بغل و استنجاء.
+
{{متن قرآن|«وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ...»}}.
  
آن‌گاه به ضميمۀ آيۀ شريفه وَ اتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرٰاهِيمَ و نظائر آن كه بر پيروى از ملت ابراهيم دلالت دارد حكم اين امور از آيۀ فوق بدست آمده است.
+
«كلمات» را در آيه عبارت از ده امر زير دانسته‌اند: پنج در قسمت سر و آنها عبارت است از مضمضه و استنشاق و فرق و چيدن شارب و مسواك كشيدن و پنج ديگر در قسمت بدن و آنها عبارت است از: ختان و ستردن موى عانه و گرفتن ناخن‌ و ستردن موى زير بغل و استنجاء.
  
 +
آنگاه به ضميمه آيه شريفه {{متن قرآن|«وَ اتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْراهيم»}} ([[سوره نساء]]، 125) و نظائر آن كه بر پيروى از ملت ابراهيم دلالت دارد حكم اين امور از آيه فوق بدست آمده است.
  
==منبع==
+
==منابع==
محمود بن عبد السلام تربتى شهابى‌، ادوار فقه‌، سازمان چاپ و انتشارات‌، تهران، 1417 ه‍ ق‌، ص 15 تا 19
+
* محمود بن عبدالسلام تربتى شهابى‌، ادوار فقه‌، سازمان چاپ و انتشارات‌، تهران، 1417 ه‍.ق‌، ص 15 تا 19.
  
 
[[رده:طهارت]]
 
[[رده:طهارت]]
 
[[رده:آیات الاحکام]]
 
[[رده:آیات الاحکام]]

نسخهٔ ‏۱ مهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۱۱:۳۷

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

Icon book.jpg

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


درباره طهارت در کتاب الطهاره کتاب های فقهی دوازده آيه ياد شده است، بدين قرار:

آيه 6 از سوره مائده:

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فاغْسِلُواْ وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُواْ بِرُؤُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَينِ وَإِن كُنتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُواْ وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مَّنكُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُم مِّنْهُ مَا يُرِيدُ اللّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَـكِن يُرِيدُ لِيُطَهَّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ».

اين آيه بر تشريع و وضع حكم طهارات سه گانه (وضو و غسل و تيمم) و مورد و كيفيت و ترتيب هر يك از آنها و در پايان بر توسعه و تخفيف در احكام و رفع حرج و تضييق از انام كه نعمتى كامل و تمام است، به طور صريح دلالت دارد.

آيه 43 از سوره نساء:

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَتَقْرَبُواْ الصَّلاَةَ وَأَنتُمْ سُكَارَى حَتَّىَ تَعْلَمُواْ مَا تَقُولُونَ وَلاَ جُنُبًا إِلاَّ عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىَ تَغْتَسِلُواْ وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مِّنكُم مِّن الْغَآئِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدًا طَيِّبًا فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُمْ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا».

از اين آيه كه «حرمت اسكار» و «وجوب غسل» براى شخص جنب و «احترام مساجد» و «وجوب تيمم» با شرائط مزبور و چگونگى آن به اشارت يا به صراحت، از آن مستفاد است. احكامى ديگر (كه فاضل مقداد، مجموع را به سى و يك حكم انهاء كرده) نيز استفاده شده است.

آيه 4 از سوره بينه:

«وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ».

از اين آيه وجوب نيت و قصد قربت و اخلاص در همه عبادات كه از آن جمله است طهارات سه گانه استفاده شده و دو حديث نبوى: «إنّما الأعمال بالنّيّات و إنّما لكلّ امرئ ما نوى» و در حديث قدسي «من عمل عملا أشرك فيه غيرى تركته لشريكه» به همين مفاد ايراد گرديده است.

آيه 77 و 78 و 79 از سوره واقعه:

«إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ × فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ × لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ».

از اين آيه، حكم حرمت مسّ كتابت قرآن مجيد (بلكه به عقيده منقول از شافعى حواشى آن نيز) براى كسى كه با طهارت نباشد و هم حرمت قرائت جنب و حائض همه قرآن يا خصوص سوره‌هاى عزائم آن را (با اختلاف مذاهب در اين موضوع) استفاده گرديده است.

آخر آيه 108 از سوره توبه:

«فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُواْ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ».

از اين آيه، حكم طهارت از نجاسات استفاده گرديده و دور نباشد، چنان كه فاضل مقداد توجه كرده و گفته است بر استحباب محافظت بر طهارت نيز اشعار داشته باشد.

آخر آيه 48 از سوره فرقان:

«وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاء مَاء طَهُورًا».

از اين آيه علاوه بر حكم طهارت ذاتى آب حكم مطهر بودن آن نيز استفاده شده است.

وسط آيه 11 از سوره انفال:

«وَيُنَزِّلُ عَلَيْكُم مِّن السَّمَاء مَاء لِّيُطَهِّرَكُم بِهِ وَيُذْهِبَ عَنكُمْ رِجْزَ الشَّيْطَانِ».

از راه «امتنان» مستفاد از اين آيه بر اين استدلال شده كه تنها آبست، از همه مايعات كه طهارت از حدث و خبث به آن حاصل مى‌گردد.

و هم به كلمه «رجز» كه در لغت به معنى نجاست و به حسب يكى از سه قول كه در تفسير آيه گفته شده مراد از آن جنابت است بر نجس بودن «منى» استدلال گرديده است.

آيه 222 از سوره بقره:

«وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الْمَحِيضِ قُلْ هُوَ أَذًى فَاعْتَزِلُواْ النِّسَاء فِي الْمَحِيضِ وَلاَ تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّىَ يَطْهُرْنَ فَإِذَا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ أَمَرَكُمُ اللّهُ إِنَّ اللّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ».

از اين آيه شش حكم استفاده شده كه از آن جمله است نجس بودن حيض و موجب شدن آن براى غسل و وجوب اعتزال از زنان در آن حال.

اول آيه 28 از سوره توبه:

« إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلاَ يَقْرَبُواْ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَـذَا».

از اين آيه چهار حكم استفاده شده كه از جمله است: نجس العين بودن مشركان و ممنوع بودن آنها از دخول در مسجدالحرام.

آيه 92 از سوره مائده:

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالأَنصَابُ وَالأَزْلاَمُ رِجْسٌ مِّنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ».

از اين آيه علاوه بر حكم حرمت خمر و قمار بر حكم نجاست خمر نيز استدلال شده است.

آيه 4 و 5 از سوره مدثر:

«وَثِيَابَكَ فَطَهِّرْ × وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ».

از اين آيه احكامى چند از قبيل «وجوب غيرى» تطهير استفاده شده است.

اول آيه 124 از سوره بقره:

«وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ...».

«كلمات» را در آيه عبارت از ده امر زير دانسته‌اند: پنج در قسمت سر و آنها عبارت است از مضمضه و استنشاق و فرق و چيدن شارب و مسواك كشيدن و پنج ديگر در قسمت بدن و آنها عبارت است از: ختان و ستردن موى عانه و گرفتن ناخن‌ و ستردن موى زير بغل و استنجاء.

آنگاه به ضميمه آيه شريفه «وَ اتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْراهيم» (سوره نساء، 125) و نظائر آن كه بر پيروى از ملت ابراهيم دلالت دارد حكم اين امور از آيه فوق بدست آمده است.

منابع

  • محمود بن عبدالسلام تربتى شهابى‌، ادوار فقه‌، سازمان چاپ و انتشارات‌، تهران، 1417 ه‍.ق‌، ص 15 تا 19.