نامهای حضرت محمد صلی الله علیه وآله

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

مشهورترين اسماء پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله محمد است كه قرآن مجيد به آن ناطق است، و اشتقاق او از حمد است، و بناى اين اسم مفيد مبالغه است در بلوغ غايت محمدت. و ديگر از اسماء شريفه آن حضرت أحمد است كه قرآن به آن نيز ناطق است و همچنين اشتقاق آن از حمد است همچو احمر از حمرت، و جايز است كه نعت باشد در حمد، و ابن عباس فرموده كه اسم آن حضرت در تورات احمد است و ضحوك القتال يعنى پاك نفسى كه حريص باشد بر جهاد كه مركب او شتر باشد، و ملبس او شمله، و مأكل او نان ريزه، و شمشير بر گردن حمايل كرده باشد.[۱]

كفار قريش پيغمبر را (مذمم) مي ناميدند و اين كلمه را مى گفتند و پشت سر آن لعن مى فرستادند. ابوهريره از حضرت حديث مي كند كه فرمود: آيا نمى بينيد كه خداوند چگونه لعن قريش را از من بگردانيد و آن ها را دشنام داد. آنان مذمم را دشنام مي دهند و نام من محمد است.

در حديث حضرت على بن موسى الرضا علیه السلام به طور مسند[۲] از اجداد خود از پيغمبر اكرم نقل شده كه: وقتى نام فرزندتان را محمد گزاريد او را گرامى بداريد و در مجالس جا برايش باز كنيد و بر او اخم مكنيد و هيچ مردمى نيستند كه مجلس مشورتى تشكيل دهند كه محمد نام يا احمد نام در ميان ايشان باشد جز اين كه اگر او را طرف مشورت قرار دهند برايشان خير پيش خواهد آمد.

از انس بن مالك است كه روزى پيغمبر در بازار بود، مردى صدا زد و گفت: يا ابوالقاسم حضرت متوجه او شد. مرد گفت: مرادم آن ديگرى است. پيغمبر فرمود: مرا هميشه به اسم يعنى محمد صدا كنيد و به كنيه يعنى ابوالقاسم صدا مكنيد.

از ابى هريره نقل است كه پيغمبر فرمود: اسم و كنيه من هر دو را بر يك نفر منهيد. خدا مي دهد و من تقسيم مي نمايم (چون ابوالقاسم يعنى پدر تقسيم كننده)، سپس اين مطلب را فقط براى امام علی علیه السلام و فرزندش اجازه داد.[۳]

نام محمد برای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در قرآن

نام "محمد" برای ان حضرت در قرآن کریم 4 بار ذکر شده است. در سوره آل عمران آیه 144 و سوره احزاب آیه 40 و سوره محمد آیه 2 و سوره فتح آیه 29:

  • «وَ مَا مُحَمَّدٌ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَفَإِن مَّاتَ أَوْ قُتِلَ انقَلَبْتُمْ عَلَى أَعْقَابِكُمْ وَ مَن يَنقَلِبْ عَلَىَ عَقِبَيْهِ فَلَن يَضُرَّ اللّهَ شَيْئًا وَ سَيَجْزِي اللّهُ الشَّاكِرِينَ؛ محمد صلی الله علیه و آله فرستاده خدا بود و پيش از او فرستادگان ديگرى نيز بودند، آيا اگر او بميرد و يا كشته شود شما به عقب برمى گرديد؟ (و با مرگ او اسلام را رها كرده به دوران كفر و بت پرستى بازخواهيد گشت؟) و هر كس به عقب بازگردد هرگز ضررى به خدا نمى زند، و بزودى شاكران را پاداش خواهيم داد». (سوره آل عمران، آیه 144)
  • «ما كانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِكُمْ وَلكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَ خاتَمَ النَّبِيِّينَ وَ كانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْ ءٍ عَليما؛ محمد پدر هيچ يك از مردان شما نيست، ولى رسول خدا و خاتم پیامبران است و خداوند به هر چيز آگاه است». (سوره احزاب، آیه 40)
  • «وَالَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُواالصَّالِحاتِ وَ آمَنُوا بِما نُزِّلَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ كَفَّرَ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ أَصْلَحَ بالَهُم؛ و كسانى كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دادند و به آن چه بر محمد نازل شده، و همه حق است و از سوى پروردگار آمده نيز ايمان آوردند خداوند گناهانشان را مى بخشد و كارشان را اصلاح مى كند». (سوره محمد، آیه 2)
  • «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُمْ تَراهُمْ رُكَّعاً سُجَّداً يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً سيماهُمْ في وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذلِكَ مَثَلُهُمْ فِي التَّوْراةِ وَ مَثَلُهُمْ فِي الْإِنْجيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوى عَلى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَاللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظيما؛ محمد فرستاده خداست و كسانى كه با او هستند در برابر كفار سرسخت و شديد، و در ميان خود مهربانند، پيوسته آن ها را در حال ركوع و سجود مى بينى، آن ها همواره فضل خدا و رضاى او را مى طلبند، نشانه آن ها در صورتشان از اثر سجده نمايان است، اين توصيف آن ها در تورات است، و توصيف آن ها در انجيل همانند زراعتى است كه جوانه هاى خود را خارج ساخته، سپس به تقويت آن پرداخته، تا محكم شده و بر پاى خود ايستاده است، و آن اندازه رشد و نمو كرده كه زارعان را به شگفتى وامى دارد! اين براى آن است كه كافران را به خشم آورد، خداوند كسانى از آن ها را كه ايمان آورده اند و عمل صالح انجام داده اند وعده آمرزش و اجر عظيمى داده است». (سوره فتح، آیه 29)

علاوه بر این آیات یک سوره هم به نام محمد در قرآن کریم آمده است.

احمد

روایات متعددی در مجامع روایی هست به این مضمون که اسم پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در آسمان ها احمد و در زمین محمد است.[۴]

همچنین مطابق با آنچه در قرآن کریم آمده نام آن حضرت در کتب پیشینیان احمد ذکر شده است: «وَ إِذْ قالَ عیسَى ابْنُ مَرْیَمَ یا بَنی‌ إِسْرائیلَ إِنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیْکُمْ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْراةِ وَ مُبَشِّراً بِرَسُولٍ یَأْتی‌ مِنْ بَعْدِی اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جاءَهُمْ بِالْبَیِّناتِ قالُوا هذا سِحْرٌ مُبینٌ؛ و به ياد آوريد هنگامى را كه عيسى پسر مريم گفت: اى بنى اسرائيل! من فرستاده خدا به سوى شما هستم در حالى كه كتابى (تورات) را كه پيش از من فرستاده شده تصديق دارم و بشارت دهنده به رسولى هستم كه بعد از من مى آيد، و نام او احمد است، هنگامى كه او (احمد) با معجزات و دلايل روشن به سراغ آن ها آمد گفتند: اين سحرى است آشكار». (سوره صف، آیه 6)

پانویس

  1. كشف الغمة/ترجمه و شرح زواره اى، ج 1، ص 10.
  2. مسند حديثى است كه نام راويان آن تا معصوم ذكر شده باشد.
  3. ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 4، ص 280.
  4. مجلسی، بحارالانوار، ج16، ص 96. موسسه الوفاء بیروت، 1404ق.
حضرت محمد (صلی الله علیه و آله)
رحمة للعالمین.jpg
رویدادهای مهم زندگی
حمله اصحاب فیل به مکهسفر پیامبر اکرم به شامازدواج با حضرت خدیجه کبری (س) • گذاشتن سنگ حجرالاسود در جای خویش • مبعثمعراجولادت حضرت فاطمه سلام الله علیهارفتن به شعب ابی طالبعام الحزنسفر به طائفهجرت به مدینهازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س)غزوه بدرغزوه احدغزوه احزابصلح حدیبیهغزوه خیبرسریه ذات السلاسل فتح مکهغزوه حنینغزوه تبوکغدیر خم
بستگان
امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع) •عبدالله بن عبدالمطلب(س) • عبدالمطلبابوطالب(ع) • حمزه بن عبدالمطلب(ع) • عباس بن عبدالمطلبابولهبجعفر طیارآمنه(س) • فاطمه بنت اسد(س) • خدیجه کبری(س) • حضرت زهرا(س) • امام حسن(ع) • امام حسین(ع) • حضرت زینب(س)
اصحاب
سلمان فارسیعمار بن یاسرابوذرمقدادابوسلمه مخزومیزيد بن حارثهعثمان بن مظعونمصعب بن عمیرابوبکرطلحهزبیرعثمان بن عفانعمر بن خطابسعد بن ابی وقاصعبدالله بن مسعوداسعد بن زرارهسعد بن معاذسعد بن عبادهعثمان بن حنیفسهل بن حنیفابو ایوب انصاری حذیفة بن یمانخالد بن سعيدخزیمة بن ثابتعبدالله بن رواحهاویس قرنیعبدالله بن مسعود بلال حبشی
مکان های مرتبط
مکهمدینهغار حراکعبهشعب ابوطالبغدیر خمفدکبقیعغار ثورمسجد قبامسجد النبیمسجد الحرام