مسند نویسی در تاریخ حدیث (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مسند نویسی.jpg
نویسنده سید کاظم طباطبایی
موضوع احادیث مسند
زبان فارسی- عربی
تعداد جلد 1

مسند نویسی در تاریخ حدیث

مؤلف

سيد كاظم طباطبايى.

محتوا

این اثر در ده بخش، به شرح زیر تألیف و تدوین یافته است:

  1. بحث در معناى لغوى و اصطلاحى سند، اسناد، مسند و به دنبال آن، روش هاى تدوین حدیث و بیان تفاوت آنها با روش مسندنویسى و در ادامه، بحثى در نقد روش مسندنویسى و سرانجام، اشاره به پاره اى از آشفتگى ها در بکار بردن این اصطلاح.
  2. در بخش دوم، مؤلف به جایگاه مسندنویسى در تاریخ تدوین حدیث اهل سنت و مراحل گوناگون آن پرداخته و تلاش نموده تا نشان دهد که مسندنویسى در چه دوره اى از تاریخ تدوین حدیث، بیشتر رواج داشته است. در ادامه همین بخش، خوانندگان با مطالبى درباره نخستین مسندنویس و منزلت مسندها در میان مجموعه هاى حدیث، آشنا خواهند شد.
  3. بخش سوم، فصل بندی است درباره مسندهایی که به مؤلفان خود منسوب اند و مروری است بر پاره ای از احوال مسندنویسان، به ترتیب تاریخ درگذشت آنان. در این بخش به گونه ای گسترده از آگاهی های رجال شناختى موجود در کتاب هاى رجال، تذکره ها و تراجم بهره گرفته شده است.
  4. در بخش چهارم، ابتدا از مسندهایى بحث شده که به نام راویان خود، شناخته مى شوند. سپس درباره مجموعه هایى سخن مى رود که آنها را از روى خطا یا سهل انگارى، مسند خوانده اند.
  5. بخش پنجم به سهم شیعه در عرصه مسندنویسى اختصاص دارد. مؤلّف در این بخش، پژوهشى را درباره «اصول اربعمأة» سامان داده و اصل ها را با مسندها سنجیده و وجوه همانندى آنها را با یکدیگر بیان داشته است. به دنبال آن، زمان پیدایش این اصول را در تاریخ حدیث شیعه با دوره مسندنویسى در تاریخ حدیث اهل سنت، مقایسه کرده و از این رهگذر، نشان داده است که اصل نویسى در تاریخ حدیث شیعه، بسیار زودتر از مسندنویسى در تاریخ حدیث اهل سنت آغاز شده است. در همین بخش درباره آن دسته از مجموعه هاى حدیثى سخن به میان آمده که آنها را مسند نامیده اند.
  6. در بخش ششم با زید شهید و مسندش، محتواى آن و مقدار ارزش و اعتبار احادیث آن، آشنا خواهید شد.
  7. بخش هفتم ویژه بررسى مسند حمیدى است.
  8. در بخش هشتم، مسند احمد بن حنبل به بحث گذاشته مى شود و درباره شخصیت احمد بن حنبل و مقدار ارزش و اعتبار احادیث این مسند، بحث مى شود.
  9. در بخش نهم، مؤلّف، مسندهاى ابوحنیفه را برشمرده و به پاره اى از احوال مؤلفانش پرداخته و درباره علت تعدد مسندهاى ابوحنیفه، سخن گفته و به مقدار ارزش و اعتبار مرویات آنها اشاره نموده است.
  10. بخش آخر به «مسند أبى یعلى الموصلى»، «مسند الصحابة الذین ماتوا فی زمن النبى صلی الله علیه و آله» و بخش مسانید در «جمع الجوامع» سیوطى و «المسند الجامع» اختصاص دارد.

منبع

  • علوم حدیث، ش ۱۰، تازه هاى نشر، به کوشش: صادق حائرى جم.

متن کتاب

مسند نویسی در تاریخ حدیث