فهرست تفاسیر ادبی اهل سنت

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو


نام کتاب نام نویسنده قرن زبان مذهب توضیحات
تاج التراجم فى تفسير القرآن للاعاجم اسفراينى ابوالمظفر شاهفور بن طاهر پنجم فارسى كهن سنى موضوع آن ادبى و كلامى‌ است.

نخستین تالیف در حوزه تفسیر قرآن به زبان فارسی است.

از نظر اهميت، همپايه تفسير منسوب به طبرى (فارسى) و سور آبادى و بصاير يميتى است‌.

الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل زمخشرى محمود ششم عربى سنى از آن به عنوان محکمترین و متقن ترین تفاسیر اهل سنت یاد می شود.

در رده بندی تفاسیر، در ردیف تفاسیری است که به (تفسیر به رای) مشهورند.

وجوه اعجازى و بلاغت قرآن را به بهترین شکل بيان كرده‌ است. روایت های نقل شده از اهل بیت (ع) تا حدودی نشانگر محبت نویسنده تفسیر، به اهل بیت (ع) است.

المحرر الوجيز فى تفسير الكتاب العزيز ابن عطيه اندلسى عبدالحق بن غالب ششم عربى سنى از منابع اساسى تفاسيرى چون البحر المحيط ابو حيان و الجامع لاحكام القرآن قرطبى بوده است.

المحرر الوجيز جامع بين منقول و معقول است.

در برخی موارد روایت هایی را که بیانگر جایگاه اهل بیت (ع) هست را بیان می کند.

أنوار التنزيل و أسرار التأويل بيضاوى عبدالله بن عمر هشتم عربى سنى

معروف به تفسیر بیضاوی است.

در عین اینکه پرمحتوا است ولی کم حجم می باشد. از این رو آنرا «سید المختصرات» گویند.

اين تفسير در واقع خلاصه تفسير كشاف زمخشرى است.

عدم بیان اسرائلیات جز اندکی از موارد از امیتازهای برجسته تفسیر بیضاوی است.

البحر المحيط فى التفسير اندلسى ابو حيان محمد بن يوسف هشتم عربى سنى

از جامع‌ترين تفاسير مشتمل بر نكات ادبى است.

پرداختن عميق به مباحث نحوى از ویژگی برجسته این تفسیر است.

تفسير غرائب القرآن و رغائب الفرقان

نيشابورى نظام الدين حسن بن محمد

هشتم

عربى

سنى

موضوع آن ادبى و عرفانى‌ است.

خلاصه ای از تفسیر فخر رازی و کشاف زمخشری است.

محبت وی به اهل بیت در مواردی مشاهده شده است.

التبيان فى تفسير غريب القرآن

ابن هائم شهاب الدين احمد بن محمد

نهم

عربى

سنى

تفسيرى بر مفردات و كلمات غريب قرآن مى‌باشد.

التبيان را مى‌توان حاشيه‌اى بر كتاب «غريب القرآن» سجستانی دانست.

تفسير الجلالين محلى جلال الدين/جلال الدين سيوطى نهم/دهم عربى سنى از سوره کهف تا آخر سوره ناس نوشته جلال الدین محلی است و

جلال الدين سيوطى بخش ناتمام تفسير (از ابتداى سوره بقره تا انتهاى سوره اسراء) را نوشته است.

***
تفسیر قرآن
درباره تفسیر قرآن: تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن
اصطلاحات: اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات
شاخه های تفسیر قرآن:

تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی)

روشهای تفسیری قرآن:
تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: