جوامع السیرة النبویة (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

کتاب «جوامع السیرة النبویة» تألیف ابن حزم اندلسى (م، ۴۵۶ ق)، شامل کلیاتى مختصر در سیره پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) به خصوص غزوات آن حضرت است.

Ketab222.jpg
نویسنده ابن حزم اندلسی
موضوع سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله
زبان عربی
تعداد جلد ۱

معرفی کتاب

کتاب «جوامع السیرة النبویة» ابن حزم، در واقع جوامع «مغازى» رسول خدا (صلی الله علیه وآله) است، چون محتواى اصلى کتاب را غزوات پیامبر تشکیل مى دهد.

از آنجا که ابن حزم بناى اختصار داشته و اقوال مختلف را هم نقل نکرده، جزئیات حوادث ذکر نشده و کتاب از حجم زیادى برخوردار نیست.

ابن حزم اندلسى بر خلاف شیوه معاصران خود و سیره‌نویسانی چون ابن اسحاق و واقدى، از شیوه حدیثى پیروى نکرده و همانند تاریخ یعقوبى روایات را گزینش کرده و مورد انتخابى خود و قول پذیرفته‌اش را آورده است.

از منابع اصلی ابن حزم در تألیف «جوامع السیرة النبویة»، کتاب «الدرر فی اختصار المغازی و السیر» اثر استادش ابن عبدالبر اندلسی است در بسیاری از موارد از او تبعیت کرده است.

محتوای کتاب

ابن حزم در کتاب «جوامع السیرة النبویة»، ابتدا خلاصه‌اى از احوال شخصى و نام غزوات و سرایا و اخلاق و زنان و فرزندان پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) را آورده است.

سپس با عنوان «جُمَل من التاریخ» به بیان خلاصه اى از رویدادهاى دوران مکه و نام اسلام آورندگان پرداخته است. پس از آن، مطالب این کتاب با تفصیل بیشترى آمده و دوران مدینه را گزارش مى‌کند. این بخشِ تفصیلى، از حضور انصار در مکه و بیعت عقبه اول و دوم آغاز شده و تا رحلت رسول خدا (صلی الله علیه وآله) را دربر دارد. در این قسمت که بخش اصلى و غیر منفک از بقیه کتاب است، تقریباً به همه رویدادهاى دوران مدینه جز سریه‌ها پرداخته است.

مطالب این کتاب به صورت پیوسته و بدون تکرار و توضیح یا اظهار نظر از سوى مؤلف بیان شده، ولى به ذکر نام افراد در حوادث مختلف توجه داشته و به آن اهتمام ورزیده است.

منابع

  • "جوامع السیرة النبویة"، ویکی نور.
  • کتاب الدرر فی اختصار المغازی و السیر، ابن عبدالبر اندلسی، تحقیق شوقی ضیف.