تحفه امام مهدی علیه السلام (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
Ketab190.jpg

کتاب «تحفه امام مهدى (علیه السلام)»، اثر محمد خادمى شیرازى، مجموعه‌اى از فرمایشات، توقیعات و ادعیه حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه)، همراه با ترجمه و شرح برخى از آنها به زبان فارسى است. ذکر مجموعه کلمات آخرین حجت خداوند، از لحظات قبل از ولادت آن حضرت تا روزهاى اول ظهور که در سایر کتب به‌طور پراکنده بیان شده، باعث اهمیت این اثر شده است.

محتوای کتاب

کتاب «تحفه امام مهدی» از دو مقدمه و چهار فصل تشکیل شده است. مقدمه محقق، ضمن اشاره مختصرى به بزرگانى که بخشى از گفتارها، نوشتارها، نیایش‌ها و دیگر معارف وارده از پیشگاه حضرت بقیةالله(عج) را در آثار خود ذکر کرده‌اند، از جمله: شیخ صدوق، مفید، طوسى، امین الاسلام طبرسى، فیض کاشانى، علامه مجلسى و همچنین کتاب‌هایى که به‌طور مستقل در این رابطه به رشته تحریر درآمده، مانند: الرسائل و التوقیعات حمیرى، رساله مهدیه تاج العلماء، الصحیفة المبارکة المهدیة مجتهدى سجستانى و...، اهمیت توجه به نیایش‌هاى حضرت بقیةالله و اهتمام برخى غیر مسلمانان، از جمله پرفسور هنرى کربن به این مطلب را خاطرنشان کرده است.

مؤلف در مقدمه، به علل اختصاص آثار خویش به حضرت ولى عصر(عج) اشاره کرده است، از جمله: غفلت شیعیان از ایشان، تبلیغات دشمنان ولایت، ویژگى‌هاى برنامه‌هاى آن حضرت، تحولى که در جهان در سایه قیام ایشان پدید مى‌آید و...

فصل اول، به بیانات حضرت بقیةالله(عج) لحظاتى پیش از تولد تا آغاز غیبت صغرى اختصاص داشته و شامل سخنان ایشان در رحم مادر، پس از تولد، در ساعات اولیه ولادت، در خدمت پدر بزرگوارشان در خطاب به احمد بن اسحق و سعد بن عبدالله اشعرى قمى و سخن ایشان در کنار بدن مقدس امام حسن عسکری(ع) مى‌شود.

مؤلف، با اشاره به اینکه یکى از عنایات بزرگ امام زمان(عج)، راهنمایى‌هاى ایشان در زمان غیبتشان مى‌باشد؛ همان توقیعاتى که به افتخار مردان برجسته‌اى مانند نواب خاصه در زمان غیبت صغرى و یا شیخ مفید، شرف صدور یافته که طى آنها حضرت ولى عصر(عج) نیازهاى اخروى و دنیوى مردم را در ارتباط با دین و بندگى بیان فرموده و حتى یکى از آنها مى‌تواند احتیاجات مردم را تأمین کند، در فصل دوم، ضمن بیان توقیعات و فرمان‌هاى صادرشده از ناحیه مقدسه، با رعایت اختصار، به ترجمه و شرح آنها پرداخته است. وی، با انتقاد از برخى نویسندگان معاصر که از ترجمه و شرح برخى از توقیعات - به‌عنوان اینکه چون ما در زمان غیبت بسرمى‌بریم و لزوما باید تقیه کنیم - خوددارى کرده‌اند، با ذکر دلایلى، ترجمه و شرح آنها را لازم مى‌داند، از جمله اینکه:

  1. یکى از پایه‌هاى محکم اجتهادى ما، همان اخبار و احادیث رسیده از اهل بیت(ع) است؛
  2. لازمه ننوشتن این حقایق، فراموش شدن وجود مقدس امام عصر(عج) است؛
  3. همه شیعیان مى‌دانند که باید در زمان غیبت از نواب عامه تقلید نمود؛
  4. تمام جواب‌هایى که آن وجود مقدس داده‌اند، در رساله‌هاى عملیه بیان شده و بنابراین بهتر است فرمایشات ایشان گفته شود.

فصل سوم، به ذکر، ترجمه و شرح بیانات حضرت بقیةالله(عج) که در روزهاى اول پس از ظهور ایراد خواهند فرمود و با استفاده از روایات، به دست آمده، اختصاص دارد. در یکى از این خطبه‌ها، آن حضرت، مردم را به چند اصل حیاتى دعوت مى‌نماید:

  1. ایمان به خدا و اطاعت از دستوراتش؛
  2. اعتقاد به رسول اکرم(ص) و فرمانبردارى از ایشان؛
  3. عمل به قرآن و احکام سعادت‌بخش آن؛
  4. نابود ساختن باطل و مبارزه با آن؛
  5. زنده کردن سنت‌هاى ازبین‌رفته اسلام و بازگرداندن آنها به جاى اولیه خود.

فصل چهارم، به ذکر، ترجمه و در برخى موارد، توضیح مختصرى راجع به ادعیه مختلف نقل‌شده از حضرت بقیةالله(عج) در غیبت صغرى و غیبت کبرى پرداخته است؛ دعاهایى از جمله: زیارت آل یاسین، دعاى فرج، امام غایب، علوى مصرى، زیارت امیرالمؤمنین(ع) و رجبیه، صلوات ابوالحسن ضراب اصفهانى و...

مؤلف در این کتاب، به اعتراف خود، از خرمن علمى علما و بزرگان شیعه استفاده کرده و خود چیز تازه‌اى به آنها نیفزوده است.

منابع

  • "امام مهدى در آینه قلم؛ کارنامه منابع پیرامون امام مهدى و مهدویت"، قم، مؤسسه اطلاع‌رسانى اسلامى مرجع، ج۱، ص۳۲۰.
  • نرم افزار کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.