مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

احمد جنتی

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیت الله احمد جنتی (۱۳۰۵- ش)، عالم فقیه و روحانی مجاهد شیعه معاصر و از شاگردان و یاران امام خمینی در طول نهضت اسلامی ایران است. عضویت در شورای نگهبان، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام و ریاست مجلس خبرگان رهبری، از مهمترین فعالیت‌های اجتماعی ایشان پس از پیروزی انقلاب بوده است.

۲۲۰px
نام کامل احمد جنتی لادانی
زادروز ۱۳۰۵ شمسی
زادگاه اصفهان

Line.png

اساتید

آیت الله بروجردی‌، آیت الله گلپایگانی‌، آیت‌ الله‌ حجت‌ کوه‌‌کمری‌، آیت الله بهاءالدینی، امام‌ خمینی‌،...

شاگردان

شهید ذبیح‌الله کرمى، شهید محمد شهاب، شهید محسن حاجى جعفرى، شهید عبدالله میثمى، شهید مصطفى ردانى‌پور،...

آثار

ترجمه اثبات‌ الهداة‌، ترجمه ایقاظ‌ الهجعه‌، ترجمه تحف العقول‌، ترجمه المواعظ‌ العددیة‌، ترجمه الزواج فى الاسلام، ترجمه اثنا عشریه،...

ولادت

احمد جنتی‌ در سوم‌ اسفند ۱۳۰۵ شمسی‌ در روستای‌ لادان‌ (لاوان) از توابع شهرستان‌ اصفهان‌، چشم‌ به‌ جهان‌ گشود. پدرش‌ مرحوم‌ ملاهاشم‌ لادانی از روحانیون‌ وارسته‌ و بزرگی‌ بود که‌ از شنبه‌ تا چهارشنبه‌ در شهر اصفهان‌ حضور داشت‌ و به‌ تدریس‌ علوم‌ حوزوی‌ می‌پرداخت‌ و روزهای‌ پایانی‌ هفته‌ را در روستا به سر می‌برد. وی‌ از محضر عالمان‌ بزرگی‌ همچون‌ حاج‌ آقا رحیم‌ ارباب‌ و حاج‌ سید علی‌ نجف‌‌آبادی‌ بهره‌ برده‌ بود. مادرش نیز زنی‌ پاک‌ و صبور بود و علاوه‌ بر خانه‌ داری‌، قرآن‌ و برخی‌ از کتب‌ دینی‌ را تدریس‌ و بعضی‌ از جلسات‌ مذهبی‌ را نیز اداره‌ می‌کرد.

تحصیل‌ و استادان‌

آیت الله جنتی‌ به‌ مکتبخانه‌ رفت‌ و خود، اندکی‌ از دروس‌ جدید را خواند و بعدها در قم‌، مقداری‌ زبان‌ انگلیسی‌ فراگرفت‌. او دوره ادبیات‌ عرب‌ و مقدمات‌ سطح‌ را تا سال‌ ۱۳۲۴ ش. در حوزه‌ علمیه‌ اصفهان‌ خواند. دوران‌ نوجوانی‌ او با اختناق‌ رضاخانی‌ همراه‌ بود.

آیت الله جنتی‌ بخشی‌ از دروس‌ مقدمات‌ را نزد پدرش‌ و بخشی‌ را نزد مرحوم‌ سید ابوالقاسم‌ هرندی‌ خواند. او بخشی‌ از معانی‌ و بیان‌ را نزد مرحوم‌ سید محمدباقر ابطحی‌ و بخشی‌ دیگر را نزد شیخ‌ احمد فیاض‌ فراگرفت‌ و معالم‌ را نزد مرحوم‌ حاج‌ شیخ‌ علی‌ مشکاتی‌ آموخت‌.

او پس‌ از تکمیل‌ مقدمات‌ و طی‌ کردن‌ برخی‌ از دروس‌ سطح‌، به‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ آمد تا از محضر عالمان‌ و فرزانگان‌ آن‌ دیار نیز بهره‌ ببرد. با ورود به‌ قم‌ به‌ تکمیل‌ دروس‌ دوره سطح‌ پرداخت‌. شرح‌ لمعه‌ را نزد مرحوم‌ شهید صدوقی‌ آموخت‌ و برای‌ آموختن‌ بخشی‌ از رسائل‌ و قوانین‌ به‌ نزد آیت الله بهاءالدینی‌ رفت‌. بخشی‌ از کتاب‌ مکاسب‌ را نزد سید محمدباقر طباطبایی‌ بروجردی‌ فراگرفت‌ و برای‌ آموختن‌ کفایه‌ به‌ نزد مرحوم‌ حاج‌ شیخ‌ عبدالجواد اصفهانی‌ رفت‌. بخشی‌ از مکاسب‌ را نیز نزد مرحوم‌ حاج‌ آقا روح‌ الله کمالوند آموخت‌.

با تکمیل‌ دوره سطح‌، به‌ درس‌ خارج‌ بزرگانی‌ چون‌ آیت الله بروجردی‌، آیت الله گلپایگانی‌، آیت‌ الله‌ حجت‌ کوه‌‌کمره‌ای‌ و آیت الله روح الله خمینی‌ رفت‌ و سال‌ها در درس‌ فقه‌ و اصول‌ ایشان‌ به‌ طور جدی‌ شرکت‌ کرد. در این‌ مدت‌ از شرکت‌ در بحث‌های‌ اخلاق‌ و تفسیر نیز غافل‌ نماند. او در این‌ مدت‌ در مدرسه‌ فیضیه‌ و حجتیه‌ حجره‌ داشت‌.

فعالیت‌های علمی‌ و فرهنگی‌

آیت الله جنتی‌ تاکنون‌ آثار علمی‌ و فرهنگی‌ فراوانی‌ از خود بر جای‌ نهاده‌ است‌. او مدت‌ چهارده‌ سال‌ در مدرسه علمیه‌ حقانی‌ به‌ تدریس‌ دروس‌ دوره مقدمات‌ و سطح‌ پرداخته‌ است‌. مدرسه‌ علمیه حقانی‌، مدرسه‌ای‌ بود که‌ با هزینه یکی‌ از تاجران‌ باتقوای‌ زنجان‌ و با مدیریت‌ شهید قدوسی‌ آغاز بکار کرد. این‌ مدرسه‌ که‌ بسیاری‌ از بزرگان‌ کنونی‌ حوزه‌، در اداره آن‌ شرکت‌ داشتند، با ابتکار شهید بهشتی‌ و با طرحی‌ نو و شیوه‌ای‌ تازه‌ در تدریس‌ و تحصیل‌ و با برنامه‌ای‌ منسجم‌ و امروزی‌، به‌ تربیت‌ و آموزش‌ طلاب‌ از مقدمات‌ تا سطح‌ می‌پرداخت‌. آیت الله جنّتى در کنار دوستانش شهید قدوسى، شهید بهشتى و مصباح یزدى، از مؤسسین و گردانندگان اصلى مدرسه علمیه حقانى بود.

این مدرسه پویا، تأثیر به سزایى در تربیت طلاّب انقلابى داشت و هر کدام از تربیت یافتگان این مدرسه بابرکت، در مبارزه علیه دیکتاتورى رژیم پهلوى و تلاش براى پیروزى انقلاب اسلامى و شکل گیرى جمهورى اسلامى در ایران نقش به سزایى داشتند.

آیت الله جنّتى در این مدرسه «جامع المقدمات» و «کفایه» را تدریس کرد. طلاّب زیادى از محضر درس او بهره بردند که برخى از آنان به فیض شهادت رسیدند، از جمله: ۱. شهید ذبیح الله کرمى ۲. شهید محمد شهاب ۳. شهید ناصر بنى جمالى ۴. شهید محسن حاجى جعفرى ۵. شهید عبدالله میثمى ۶. شهید مصطفى ردانى پور ۷. شهید سید حسن شاهچراغى ۸. شهید حسن مهدوى همدانى.

از آیت الله جنتی آثارى نیز به یادگار مانده است که عبارتند از:‌ ترجمه «اثبات‌ الهداة‌»، ترجمه «ایقاظ‌ الهجعه‌»، ترجمه «تحف العقول‌»، ترجمه «المواعظ‌ العددیة‌»، ترجمه «الزواج فى الاسلام» به نام ازدواج در اسلام، ترجمه «اثنا عشریه» به نام نصایح، و مقالات و مقدمه نگارى هاى فراوان. برخى از مقاله هایى که توسط ایشان به نگارش درآمده است در «مجموعه سخنرانى هایى پیرامون ولایت فقیه» چاپ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم آمده است.

فعالیت‌های سیاسی‌ و اجتماعی

فعالیت‌های علمی‌ و فرهنگی‌، مانع‌ فعالیت‌های سیاسی‌ آیت الله جنتی‌ نگردید. وی‌ پیش‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ در سخنرانی‌ها، اجتماعات‌ عمومی‌ و جلسات‌ خصوصی‌ همواره‌ به‌ افشای‌ ماهیت‌ پلید حکومت‌ پهلوی‌ و ضرورت‌ براندازی‌ این‌ حکومت‌ وابسته‌ می‌پرداخت‌. او که‌ خود سال‌ها شاگرد مرجع‌ عالی‌ قدر شیعه‌، امام‌ خمینی‌ بود، همواره‌ دیگران‌ را به‌ پیروی‌ از راه‌ امام‌ دعوت‌ می‌کرد. از سوی‌ دیگر در درون‌ حوزه‌، ضمن‌ ملاقات‌ با علما و مراجع‌، آن‌ها را از آخرین‌ اخبار حرکت‌ انقلابی‌ امام‌ و مردم‌ باخبر می‌ساخت‌.

او با عضویت‌ در جامعه مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، به‌ برنامه‌‌ریزی‌ هماهنگ‌ برای‌ برپایی‌ راهپیمایی‌ها، نوشتن‌ اعلامیه‌ها و ارتباط‌ با دیگر مراکز مرتبط‌ با نهضت‌ امام خمینی ـ همانند جامعه‌ روحانیت‌ مبارز ـ می‌پرداخت‌. آیت الله جنتی‌ همواره‌ ارتباط‌ خود را با امام‌ حفظ‌ می‌کرد تا با الهام‌گیری‌ از ایشان‌، از آخرین‌ فعالیت‌های مبارزاتی‌ در قم‌، نجف‌ و دیگر شهرها اطلاع‌ پیدا کند. او بارها در قم‌، رفسنجان‌ و جزیره خارک‌ مورد تهدید و تعقیب‌ رژیم‌ شاه‌ قرار گرفت‌ و چند بار در قم‌ بازداشت‌ شد. او سه‌ نوبت‌ به‌ زندان‌ رفت‌ و مجموعاً سه‌ ماه‌ زندانی‌ شد و یک‌ بار هم‌ دستگیر و به‌ مدت‌ سه‌ سال‌ به‌ اسدآباد همدان‌ تبعید شد.

فعالیت‌های وی‌ پس‌ از انقلاب‌ نیز ادامه‌ یافت‌. با پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ در سال‌ ۱۳۵۷، آیت الله جنتی‌ در مسئولیت‌های‌ گوناگونی‌ به‌ ایفای‌ نقش‌ پرداخت‌. نخستین‌ مسئولیت‌ او پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌، قضاوت‌ در دادگاه‌های‌ انقلاب‌ با حکم‌ امام خمینی بود. برکناری‌ و گاه‌ اعدام‌ قضات‌ دوران‌ حکومت‌ شاه‌، فقدان‌ قوانین‌ و آیین‌‌نامه‌های‌ اجرایی‌ در دادگاه‌ها، عدم‌ آشنایی‌ افرادِ مؤمن‌ و انقلابی‌ با سیر اجرایی‌ کار قضاوت‌ و مشکلات‌ متعدد دیگر، کار در دستگاه‌ قضایی‌ سال‌های‌ نخستین‌ انقلاب‌ را دشوار ساخته‌ بود. با وجود این‌ مشکلات‌، بزرگانی‌ چون‌ شهید قدوسی‌، شهید بهشتی‌ و آیت الله جنتی‌ در این‌ عرصه‌ پای‌ نهادند و به‌ تدوین‌ و اصلاح‌ ساختار قضایی‌ کشور پرداختند. دستگاه‌ قضایی‌ منسجم‌ امروز کشور ما، حاصل‌ تلاش‌ این‌ عزیزان‌ در آن‌ سال‌هاست‌.

از مسئولیت‌های‌ مهم‌ آیت الله جنتی‌ عضویت‌ در شورای نگهبان‌ قانون‌ اساسی‌، از نخستین‌ روزهای‌ تشکیل‌ این‌ نهاد مقدس‌ است‌. شورای‌ نگهبان‌ از نهادهای‌ مهم‌ انقلاب‌ به‌ شمار می‌آید که‌ با وجود آن‌، می‌توان‌ گفت‌ توطئه‌هایی‌ چون‌ داستان‌ مشروطه‌ تکرار نخواهد شد و همواره‌، مصوبات‌ مجلس‌، از صافی‌ فقه‌ اسلام‌ و قانون‌ اساسی‌ خواهد گذشت‌. این‌ نهاد همواره‌ مورد هجمه دشمنان‌ انقلاب‌ قرار گرفته‌ است‌. آیت الله جنتی‌ در طول‌ عمر ۲۴ ساله‌ این‌ نهاد، بارها با عنوان‌ عضو فقیه‌ این‌ شورا، به‌ دفاع‌ از این‌ نهاد و مبانی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ پرداخته‌ است‌.

برخی‌ دیگر از فعالیت‌ها و مسئولیت‌های‌ وی‌ پس‌ از انقلاب‌ به‌ شرح‌ زیر است‌:

  • ۱. دبیری‌ شورای‌ هماهنگی‌ تبلیغات‌ اسلامی‌؛
  • ۲. ریاست‌ سازمان‌ تبلیغات‌ اسلامی‌؛
  • ۴. عضویت‌ در شورای‌ نگهبان‌ قانون‌ اساسی‌ با حکم‌ امام‌ و رهبری‌؛
  • ۵. دبیری‌ شورای‌ نگهبان‌ قانون‌ اساسی‌؛
  • ۷. عضویت‌ در شورای‌ پشتیبانی‌ جنگ‌؛
  • ۸. مدیریت‌ در دادگاه‌های‌ انقلاب‌ اسلامی‌؛
  • ۹. نمایندگی‌ مجلس‌ خبرگان‌ در دوره اول‌ و دوم‌ از استان‌ خوزستان‌ و در دوره سوم‌ از استان‌ تهران‌ و عضویت‌ در هیأت‌ تحقیق‌ مجلس‌ خبرگان‌؛
  • ۱۰. عضویت‌ در مجمع‌ تشخیص‌ مصلحت‌ نظام‌؛
  • ۱۱. عضویت‌ در شورای‌ بازنگری‌ قانون‌ اساسی‌؛
  • ۱۲. عضویت‌ در هیأت‌ مؤسس‌ جامعة‌ الزهرا سلام‌ الله‌ علیها با حکم‌ امام‌؛
  • ۱۳. عضویت‌ در شورای‌ عالی‌ انقلاب‌ فرهنگی‌ با حکم‌ رهبری‌؛
  • ۱۴. عضویت‌ در شورای‌ عالی‌ تبلیغات‌ خارجی‌ با حکم‌ رهبری‌؛
  • ۱۵. مسئولیت‌ ستاد احیای‌ امر به‌ معروف‌ و نهی‌ از منکر؛
  • ۱۶. عضویت‌ در کمیسیون‌ صدا و سیما به‌ عنوان‌ نائب‌ رئیس‌؛

آیت الله احمد جنتی‌ هم‌ اکنون‌ عضو فقها و دبیر شورای‌ نگهبان‌ و امام‌ جمعه موقت‌ تهران‌ است‌ و برخی‌ دیگر از مسئولیت‌های‌ مذکور را نیز به‌ عهده‌ دارد.

منابع

آرشیو عکس و تصویر