آیه 68 سوره حج

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از آیه ۶۸ حج)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَإِنْ جَادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ

مشاهده آیه در سوره


<<67 آیه 68 سوره حج 69>>
سوره : سوره حج (22)
جزء : 17
نزول : مدینه

ترجمه های فارسی

و اگر (کافران) با تو (در اوامر حق) جدل و خصومت کنند آنها را بازگو که خدا به آنچه می‌کنید بهتر آگاه است.

و اگر با تو [با اصرار بر یک اعتقاد بی پایه برخورد خصمانه کنند و] مجادله ستیزآمیز نمایند، بگو: خدا به آنچه انجام می دهید، داناتر است.

و اگر با تو مجادله كردند، بگو: «خدا به آنچه مى‌كنيد داناتر است.»

اگر با تو مجادله كردند، بگو: خدا به هر كارى كه مى‌كنيد آگاهتر است.

و اگر آنان با تو به جدال برخیزند، بگو: «خدا از کارهایی که شما انجام می‌دهید آگاهتر است!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

But if they dispute with you, say, ‘Allah knows best what you are doing.

And if they contend with you, say: Allah best knows what you do.

And if they wrangle with thee, say: Allah is Best Aware of what ye do.

If they do wrangle with thee, say, "Allah knows best what it is ye are doing."

نزول

شأن نزول آیات 67 تا 70:

محمد بن العباس بعد از دو واسطه از عیسى بن داود او از امام کاظم علیه‌السلام و ایشان از پدر بزرگوارش امام صادق علیه‌السلام نقل نماید که فرمود: وقتى که این قسمت از آیه «لِکلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَکاً هُمْ ناسِکوهُ» نازل گردید، پیامبر مسلمین را جمع کرد و فرمود: اى گروه مهاجر و انصار منظور از منسک در آیه وجود امام است، آگاه باشید که لزوم امام و پیروى از او از لوازم دین بوده و همان منسکى است که در آیه بدان اشارت گردیده و باید بدانید که على بن ابى‌طالب امام بعد از من است و شما را به پیروى از راهنمائی‌هاى او می‌خوانم زیرا او بر هدایت مستقیم پروردگار است.

مردم از این امر متعجب شدند و گروهى با آن مخالفت ورزیده و به اطاعت از او راضى نگشتند تا این که این قسمت از آیه «وَادْعُ إِلى رَبِّک إِنَّک لَعَلى هُدىً مُسْتَقِیمٍ» و آیات 68 و 69 و 70 نازل گردید.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ إِنْ جادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما تَعْمَلُونَ «68»

و اگر (كفّار) با توبه جدال برخاستند، پس به آنان بگو: خداوند به آنچه شما عمل مى‌كنيد آگاه‌تر است.

اللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ «69»

خداوند در روز قيامت، ميان شما در مورد آنچه اختلاف مى‌كرديد داورى خواهد كرد.

پیام ها

1- خداوند پيامبرش را دلدارى و آموزش مى‌دهد. «وَ إِنْ جادَلُوكَ فَقُلِ»

2- انبيا با آن همه معجزه ومنطق، باز گرفتار افراد لجوج بودند. «وَ إِنْ جادَلُوكَ»

3- ياد خدا و واگذارى امور به او، بهترين وسيله‌ى آرامش است. وَ إِنْ جادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ‌ ...

4- با افراد لجوج و اهل جدل درگير نشويد. «وَ إِنْ جادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ»

5- در قيامت، داور و حاكم همان خداى متعال است كه شاهد و آگاه است. «اللَّهُ‌

«1». يس، 3- 4.

جلد 6 - صفحه 69

أَعْلَمُ‌- اللَّهُ يَحْكُمُ» (قضاوت كامل در سايه علم كامل است)

6- ايمان به علم و داورى خداوند، آرامبخش مؤمنان و تهديد كننده‌ى كافران است. «اللَّهُ أَعْلَمُ‌- اللَّهُ يَحْكُمُ»

7- ايمان به قيامت بهترين اهرم براى مهار كردن اختلاف‌ها و مجادله‌هاست. «اللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ» 8- درگيرى جبهه حقّ با باطل سابقه‌اى بس طولانى دارد. «كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ» (كلمه‌ى‌ «كُنْتُمْ» همراه با فعل مضارع، نشانه‌ى سابقه طولانى است)

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



وَ إِنْ جادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما تَعْمَلُونَ (68)

وَ إِنْ جادَلُوكَ‌: و اگر جدال كنند تو را و خصومت ورزند با تو، يعنى به جهت لجاج و عناد از نزاع و جدال دست بر ندارند و به آن مصر شوند و حال آنكه حق ظاهر شده و حجت لازم گشته. فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما تَعْمَلُونَ‌: پس بگو اى پيغمبر كه خداى تعالى داناتر است به آنچه مى‌كنيد از عناد و جدال باطل، و بر آن شما را جزا و سزا خواهد داد. اين وعيد است بر طريق رفق و لين. يا آنكه اگر مخاصمه كند در امر ذبيحه، بگو خدا داناتر است به تكذيب شما، و شما را به آن مجازات خواهد داد. در زاد المسير نقل نموده كه اين آيه به آية السيف منسوخ است.

جلد 9 - صفحه 92


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


لِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَكاً هُمْ ناسِكُوهُ فَلا يُنازِعُنَّكَ فِي الْأَمْرِ وَ ادْعُ إِلى‌ رَبِّكَ إِنَّكَ لَعَلى‌ هُدىً مُسْتَقِيمٍ (67) وَ إِنْ جادَلُوكَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما تَعْمَلُونَ (68) اللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كُنْتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ (69) أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما فِي السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّ ذلِكَ فِي كِتابٍ إِنَّ ذلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ (70)

ترجمه‌

- از براى هر امّتى قرار داديم طريقه‌ئى كه آنها ميپيمايند آنرا پس نبايد نزاع كنند البتّه با تو در كار و بخوان بسوى پروردگارت همانا تو ثابتى بر راه راست‌

و اگر مجادله كنند با تو پس بگو خدا داناتر است بآنچه ميكنيد

خدا حكم ميكند ميان شما روز قيامت در آنچه بوديد كه در آن اختلاف ميكرديد

آيا

جلد 3 صفحه 621

ندانستى كه خدا ميداند آنچه در آسمانها و زمين است همانا آن در نوشته‌ئى است همانا آن براى خدا آسان است.

تفسير

- در جوامع نقل نموده كه بديل بن ورقا و غير او از كفّار خزاعه بمسلمانان گفتند شما چرا كشته خودتان را ميخوريد و كشته خدا را نميخوريد يعنى مردار را پس اين آيه نازل شد كه دلالت دارد بر آنكه خداوند براى هر قوم و جماعتى طريقه و شريعت و دينى قرار داده كه آنها پيروى از آن نمايند مادامى كه منسوخ بشريعت و دين بعد از آن نشده پس نبايد امم سابقه نزاع و جدال نمايند با تو در امر دين چون دين تو ناسخ اديان است و بايد تو مردم را دعوت بتوحيد و دين اسلام نمائى كه طريق هدايت الهى امروز همان راه راست صاف مستقيمى است كه تو ميپيمائى و با آن كه واضح است كه گوشت مردار پليد است و خدا آن را حلال نميكند اگر در آن يا غير آن با تو مجادله نمايند بگو خدا داناتر است بأعمال شما از مخاصمه و جدال و غيره و حكم ميكند ميان شما روز قيامت در آنچه مورد اختلاف شما باشد از امر دين و بمجازات ميرساند كسانى را كه مجادله بباطل نمودند و نسبت بخدا دادند حكمى را كه او نفرموده است و تكرار لفظ جلاله ظاهرا براى تسجيل و تجليل است پس خطاب به پيغمبر اكرم فرموده با آن كه مراد مردمند كه آيا نميدانى كه خداوند ميداند تمام موجودات ارضيّه و سماويّه را با خواص و آثار و منافع و مضارشان و همه آنها قبل از وجودشان در لوح محفوظ علم الهى ثبت و ضبط و مرقوم بوده و هست و كسيرا نميرسد كه در آن چون و چرا نمايد و اين احاطه علمى و ثبت در لوح و حفظ آن براى خدا آسان است ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


وَ إِن‌ جادَلُوك‌َ فَقُل‌ِ اللّه‌ُ أَعلَم‌ُ بِما تَعمَلُون‌َ (68)

و ‌اگر‌ ‌با‌ ‌شما‌ جدال‌ مي‌ورزند ‌پس‌ بآنها بفرما ‌که‌ خداوند داناتر ‌است‌ بآنچه‌ عمل‌ ميكنيد.

(وَ إِن‌ جادَلُوك‌َ): مجادله‌ ‌اينکه‌ ‌است‌ ‌که‌ بخواهند باطل‌ ‌خود‌ ‌را‌ ثابت‌ كنند و حق‌ ‌را‌ ابطال‌ كنند مثل‌ اينكه‌ ‌در‌ أمر توحيد مشركين‌ استدلال‌ كنند بتقليد آباء و اجداد ‌خود‌ ‌که‌ ‌در‌ بسياري‌ ‌از‌ آيات‌ تصريح‌ ‌شده‌، و ‌در‌ امر نبوت‌ ‌او‌ ‌را‌ ساحر

جلد 13 - صفحه 338

و مجنون‌ و كذاب‌ و مفتري‌ بگويند، و معجزات‌ ‌او‌ ‌را‌ حمل‌ بسحر كنند، ‌در‌ امر ولايت‌ تمسك‌ باجماع‌ بعضي‌ و بشوري‌ و بقهر و غلبه‌ كنند، و نصوص‌ قرآن‌ و أخبار متواتره‌ و حديث‌ غدير ‌را‌ كنار گذارند، ‌در‌ امر قيامت‌ استبعاداتي‌ ‌که‌ چه‌ نحوه‌ خاك‌ پوسيده‌ زنده‌ مي‌شود، ‌در‌ موضوع‌ احكام‌ تصرفاتي‌ ‌که‌ باستحسانات‌ ‌خود‌ و بدعتهايي‌ ‌که‌ گذاردند و تغييراتي‌ ‌که‌ دادند عمل‌ كنند.

(فَقُل‌ِ اللّه‌ُ أَعلَم‌ُ بِما تَعمَلُون‌َ): تكليف‌ پيغمبر ابلاغ‌ ‌است‌ و چيزي‌ فرو گذار نكند ‌که‌ بفرمايد:

(اني‌ تارك‌ فيكم‌ الثقلين‌ ...)

«الحديث‌» و بفرمايد:

( «‌ما ‌من‌ شي‌ء يقربكم‌ ‌الي‌ الجنة و يبعدكم‌ ‌عن‌ النار الا و ‌قد‌ امرتكم‌ ‌به‌ و ‌ما ‌من‌ شي‌ء يقربكم‌ ‌الي‌ النار و يبعدكم‌ ‌عن‌ الجنة الا و ‌قد‌ نهيتكم‌ عنه‌»).

و ‌خدا‌ بفرمايد «إِن‌َّ هذَا القُرآن‌َ يَهدِي‌ لِلَّتِي‌ هِي‌َ أَقوَم‌ُ» اسري‌ آيه 9. و بفرمايد: «وَ لا رَطب‌ٍ وَ لا يابِس‌ٍ إِلّا فِي‌ كِتاب‌ٍ مُبِين‌ٍ» انعام‌ آيه 59. اخذ كنند ‌ يا ‌ رد كنند خداوند داناتر ‌است‌ بعمل‌ ‌آنها‌.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 68)- «و اگر آنها با تو به جدال برخیزند (و سخنان تو در دل آنها اثر نگذارد در پاسخ آنها) بگو: خدا از اعمالی که شما انجام می‌دهید آگاهتر است» (وَ إِنْ جادَلُوکَ فَقُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما تَعْمَلُونَ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. البرهان فی تفسیر القرآن.

منابع